"İHTİYACÂT-I HÂZIRAYA MUVAFIK VE KAİDE-İ TERAKKİ VE TEKAMÜLE MUTABIK" BİR TEMYİZ KARARLARI DERGİSİ ÇIKARMAK: MECMUA-İ MUKARRERAT-I TEMYİZİYE*

Authors : Rıdvan Abdurrahman Demirtaş

Pages : 451-472

Doi:10.57083/adaletdergisi.1391703

View : 59 | Download : 88

Publication Date : 2023-11-20

Article Type : Research Paper

Abstract :Alt derece mahkemelerinin kararlarını inceleyen en yüksek yargı merci olarak Mahkeme-i Temyiz’in temyizen inceleyerek verdiği kararların yayınlanması geleneği, neredeyse bu mahkemenin tarihi kadar eskiye dayanır. 1868’de kurulan -o zamanki adıyla- Divan-ı Ahkam-ı Adliye’nin kararları, ilk olarak 1873’te Ceride-i Mehâkim’de yayınlanmaya başladı. Daha sonra Ceride-i Mehâkim-i Adliye’de yayınlanmaya devam etti. 1908’de II. Meşrutiyet’in ilanını takiben Ceride-i Mehâkim-i Adliye’nin yayınlanması, on yedi aylık bir kesintiye uğradı. Bu durum, Mahkeme-i Temyiz kararlarının yayınlanmasına da ara verilmesi anlamına gelmekteydi. Adliye Nezareti, bu cerideyi Aralık 1909’da Ceride-i Adliye adıyla yeni bir seri olarak yayınlamaya devam etti. Böylece Mahkeme-i Temyiz kararları yeniden yayınlanmaya başladı. Bir müddet sonra, sadece temyiz mahkemesi kararlarını içeren bir yayın yapılması gündeme geldi. Bu iş için Adliye Nezareti bünyesinde birtakım çalışmalar yapıldı. Fransa, İngiltere, Almanya, İtalya, Avusturya, Belçika ve Rusya gibi ülkelerdeki örnekler incelenerek zamanın ihtiyaçlarına uygun bir yayın politikası belirlenmeye çalışıldı. Mahkeme-i Temyiz’in iş yükünün fazla olması sebebiyle ayrım yapılmaksızın bütün kararların yayınlanması yerine, bunlar arasından seçilecek kararların yayınlanması usulü tercih edildi. Mahkeme-i Temyiz’in hukuk ve ceza davalarında verdiği kararlar, Mart-Nisan 1911’den itibaren her ay yayınlanmaya başladı. Başlangıçta uzun soluklu olacağına ilişkin büyük umutlar beslenen bu kararlar derlemesinin ömrü, beklenenden kısa sürdü. Hukuk davalarına ilişkin kararlar 6 yıl, ceza davalarına ilişkin kararlar ise 4 yıl boyunca yayınlanabildi.
Keywords : Mecmua i Mukarrerat ı Temyiziye, Mahkeme i Temyiz, Ceride i Mehâkim, Ceride i Mehâkim i Adliye, Ceride i Adliye