BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞININ İTİRAZ YETKİSİNE YÖNELİK BİR DEĞERLENDİRME

Authors : Uğur Ihtiyaroğlu

Pages : 1063-1188

Doi:10.57083/adaletdergisi.1391745

View : 162 | Download : 132

Publication Date : 2023-11-20

Article Type : Research Paper

Abstract :İstinaf kanun yolunun kabul edilmesi öncesi ceza muhakemesi sistemi iki dereceli muhakeme yapısına sahipti. Bu yapı istinaf kanun yolu ile birlikte üç dereceli bir sisteme dönüşmüştür. İstinaf kanun yolunda, ilk derece mahkemeleri tarafından verilen kararlar hem hukuki hem de maddi açıdan incelemeye tabi tutulmaktadır. Bu bakımdan sadece onama ve ret kararları verilmemekte; somut olaya göre ilk derece mahkemesi kararları değiştirilmektedir. 20.07.2017 tarihinde Ceza Muhakemesi Kanunu’na eklenen 308/A maddesi yürürlüğe girmiştir. Bu düzenleme ile bölge adliye mahkemesi Cumhuriyet başsavcılığına kesin nitelikteki kararlara karşı itiraz hakkı tanınmıştır. Bölge adliye mahkemesi Cumhuriyet başsavcılığının itirazı, usule ilişkin esaslı bir işlemdir. Bu işlemle ceza dairesinin vermiş olduğu kararın yeniden gözden geçirilmesi amaçlanır. Talep üzerine ilgili ceza dairesi talebi yerinde görerek vermiş olduğu kararı değiştirebilir. Eğer talep yerinde görülmez ise dosya ceza dairesi başkanlar kuruluna gönderilir. Kurul itirazın kabulüne karar verirse; dosya gereği için ilgili dairesine gönderilir. İtiraz sonucu ceza dairesi tarafından kesin olarak verilen karar, sanık aleyhine ya da lehine olacak şekilde değişebilir. Anayasa Mahkemesi sanık aleyhine yapılan itirazlar yönünden, 2022 yılında verdiği iptal kararında adil yargılanma hakkına işaret etmiştir. İtiraz yetkisinin sınırlarının ve kapsamının iptal kararı sonrası incelemesi de çalışmada yer almıştır.
Keywords : İtiraz, olağanüstü kanun yolu, ceza dairesi başkanlar kurulu, istinaf, yargılama