FAKTORİNG SÖZLEŞMELERİNDEN KAYNAKLANAN VERGİSEL YÜKÜMLÜLÜKLERİN DEVRİNİN SÖZLEŞME SERBESTİSİ İLKESİ KAPSAMINDA ELE ALINMASI

Authors : Ayfer Kahraman

Pages : 929-950

Doi:10.57083/adaletdergisi.1573694

View : 32 | Download : 85

Publication Date : 2024-10-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Özel hukuka hakim olan ve temeli irade özerkliği ilkesine dayanan sözleşme serbestisi ilkesi bireylere istedikleri içerikte ve şekilde sözleşme yapma özgürlüğü sağlar. Faktoring sözleşmeleri de sözleşme serbestisi ilkesinin bir sonucu olarak düzenlenen sözleşmelerdir. 6361 sayılı Kanun m. 38’de tanımı yapılsa da Kanun’da esaslı unsurlarına yer verilmediğinden sözleşmenin isimsiz sözleşme türlerinden karma sözleşme niteliğinde olduğu kabul edilmektedir. Tarafların iradelerine göre şekillendirilen faktoring sözleşmelerinin akdedilmesi sonucunda bir takım vergisel yükümlülükler ortaya çıkmaktadır. Sözleşmenin finansal yönden güçlü tarafını oluşturan faktoring şirketleri vergisel yükümlülüklerini müşteriye devredebilmektedir. Sözleşme serbestisi ilkesi, bir taraftan Anayasa ile güvence altına alınırken diğer taraftan bu ilkenin sınırsız kullanımı kabul edilmeyerek, kanuni sınırlamalara tabi tutulmaktadır. Faktoring sözleşmelerindeki vergisel yükümlülüklerin devrinin de bu sınırlar içinde ele alınması gerekir. Buna göre, vergi hukuku bakımından sözleşme ile vergisel yükümlülüklerin devri kabul edilmediği halde bu hükümler bireysel sözleşmelerde iç ilişkide tarafları bağlar. Ancak genel işlem koşulu içeren faktoring sözleşmelerinde vergisel yükümlülüklerin devrinin sözleşmenin karşı tarafı olan müşteri ile müzakere edilmeksizin kararlaştırıldığı ve sözleşme adaletine uygun düşmediği anlaşılırsa geçersiz olduğuna karar verilebilir.
Keywords : Faktoring, Sözleşme Serbestisi, Vergi Yükümlülüğünün Devri