YASALARIN ANAYASAL DENETİMİ BAĞLAMINDA İPTAL DAVASI

Authors : Recai Akyel, Burak Firat

Pages : 111-150

Doi:10.57083/adaletdergisi.1676608

View : 61 | Download : 80

Publication Date : 2025-04-17

Article Type : Research Paper

Abstract :Yasaların anayasal denetimi, Anayasa Mahkemesinin ortaya çıkış ve benimsenme nedenlerinin başında gelir. Yasaların anayasal denetimi bağlamında iptal davasının özel bir konumu bulunmaktadır. Anayasanın var oluş ve kabullenilme nedeniyle birlikte; anayasanın normlar hiyerarşisinin başında bulunması ve anayasanın bağlayıcılığı ve üstünlüğü ilkeleri anayasal denetimi ve anayasa yargısını gündeme getirmiştir. Anayasal denetim ve anayasa yargısı yetki ve sorumluluğu Anayasa Mahkemesine özgülenmiştir. Anayasaya göre; anayasanın bağlayıcılığını ve üstünlüğünü sağlamayı teminen Anayasa mahkemesine yasaların anayasal denetimi yetki ve sorumluluğu verilmiştir. Anayasa Mahkemesi bu çerçevede iptal davası ile itiraz başvurusunu karara bağlamaktadır. İptal davası başvuru dilekçelerinde; İptali istenen kurallar ve bunların her birinin Anayasanın hangi maddelerine aykırılık oluşturduğu hususuna yer verilmektedir. Anayasaya aykırılıkları ileri sürülen hükümlerin her birinin Anayasanın hangi maddelerine, hangi nedenlerle aykırı olduğu ayrı ayrı ve gerekçeleriyle birlikte açıkça gösterilmektedir. İptal davası başvuru dilekçelerinde yer alan anayasaya aykırılık gerekçeleri hakkında Anayasa Mahkemesi değerlendirmelerde bulunmakta ve ilgili yasal düzenlemenin anayasaya aykırı olup olmadığına karar vermektedir. Konunun aydınlatılmasında anayasa mahkemesinin örnek kararlarına yer vermek faydalı olacaktır.
Keywords : Anayasa, Anayasanın Üstünlüğü, Anayasa Mahkemesi, Anayasal Denetim, Norm Denetimi