İSRAİL-GAZZE KRİZİ HAKKINDA HUKUKİ BİR ANALİZ: DEVLET EGEMENLİĞİNİN SINIRLAN(MA)MASI VE DEVLETLERİN SORUMLULUĞU

Authors : Hande Seher Demir

Pages : 217-248

Doi:10.57083/adaletdergisi.1676668

View : 62 | Download : 102

Publication Date : 2025-04-17

Article Type : Research Paper

Abstract :II. Dünya Savaşı sonrasında, kamu gücü kullanan kişi ve organlara hâkim olan anlayışın, ulusal hukuk düzeni içinde polis devletinden hukuk devletine, uluslararası hukuk düzeni içinde modern devletten post modern devlete evriminin ortak bir amacı vardır: Devlet egemenliğini sınırlamak. Devlet egemenliğini sınırlayarak uluslararası barışı ve güvenliği sağlamak amacıyla, devletlerin egemenlik tasarruflarına karşı insani müdahale mahiyetinde şiddet tekeliyle donatılan BM Güvenlik Konseyi\\\'nin takdir alanı ise denetimsiz ve öngörülemezdir. BM organizasyonunda “uluslararası hukuki güvenliği” sağlamaya yönelik hukuk devleti mekanizmaları kurulmamış, BM Antlaşması normlarını uygulamayan yahut öngörülemez ölçüde esnek yorumlayan Güvenlik Konseyi üyelerinin sorumluluğunu tetikleyen kanun devleti mekanizmaları düzenlenmemiştir, BM organizasyona polis devletinin denetimsiz keyfiliği hâkim olmuştur. II. Dünya Savaşı’nda yapılan soykırımlarda, ulusal hukuk düzeninde kamu gücü kullananların kamu yararına yönelik karar ve uygulamalarının keyfîliği denetimsiz iken; günümüzde yapılan soykırımlarda uluslararası hukuk düzeninde uluslararası kamu gücü kullananların karar ve uygulamalarının keyfîliği etkili ve tutarlı bir denetimden yoksundur. Jus cogens niteliğe ve erga omnes etkiye sahip soykırım yasağı hakkında uluslararası hukukta güçlü ve etkili bir uzlaşı sağlanamamıştır. Bu bağlamda İsrail-Gazze krizi, uluslararası kamu hukuku için bir sınav, devlet egemenliğinin sınırlanması idealinin uluslararası hukuktaki izdüşümleri hakkında realist teorinin ileri sürdüğü “ütopya” eleştirisini zayıflatmak için bir fırsattır
Keywords : Devlet Egemenliği, Egemenliğin Sınırlanması, İsrail-Gazze Krizi, Jus Cogens, Soykırım