CEZA MUHAKEMESİNDE ALTERNATİF ÇÖZÜM YÖNTEMLERİNİN ADİL YARGILANMA HAKKI İLE SINANMASI ÜZERİNE DÜŞÜNCELER

Authors : Süleyman Özar

Pages : 275-291

Doi:10.57083/adaletdergisi.1676722

View : 81 | Download : 71

Publication Date : 2025-04-17

Article Type : Research Paper

Abstract :Ceza muhakemesinde alternatif çözüm yöntemlerinin tüm dünyada yükselen bir ilgiye mazhar olduğu bilinen bir gerçektir. Gerek onarıcı adalet politikalarının gerekse yargıdaki iş yükünü azaltma yaklaşımının bir sonucu olarak bu yöntemlerin hem türünü hem de miktarını artırmaya yönelik arayışlar ülkemizde de hız kesmeden devam etmektedir. Bu çalışmada söz konusu arayışların adil yargılanma hakkı zemininde gerçekleşmesini önermiş bulunmaktayız. İlk bakışta, yargılamadan feragat edilen bir ortamda artık adil yargılanma hakkının da kapsam dışı olabileceği düşünülebilir ise de yargılamadan feragat edilmesinin adalet ve hakkaniyetten ve buna bağlı teminatlardan feragat edilmesi anlamına gelmeyeceğine dikkat çektik. Esasen bu dikkatin kaynağını Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarında sıklıkla görmek mümkündür. Zira hakkaniyeti yalnızca hâkim nezdinde yürütülen yargılama süreçlerinde uyulması gereken bir ilke olarak görmek, amaçsal açıdan Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ile bağdaşmaz. Bu nedenle, kovuşturmadan ayrılma yöntemlerinin normatif bir boşlukta işlediğini düşünmüyoruz. Nitekim, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarının izini sürerek yapılan bu inceleme bize bu noktada normatif bir boşluk olmadığını da göstermiştir.
Keywords : Alternatif Çözüm Yolları, Adil Yargılanma Hakkı, Hakkaniyet, Katılımcı Model, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi