Nazari Bilgide Geçişlerin Mümkünlüğü- Muhammed b. Abdulcebbâr en-Nifferî'nin Rüya ve Gayb Hakkındaki Görüşleri

Authors : Nurullah KOLTAŞ

Pages : 165-183

View : 17 | Download : 11

Publication Date : 2016-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Sûfî dünya görüşünü biricik kılan birçok yön arasında, nefsin tezkiyesi yoluyla elde edilen yakin ya da ilim, hayati bir önem taşımaktadır. Zira bu dünya perspektifinin kökleri vahye dayanmaktadır. Yöntemlerdeki farklılıklara rağmen tasavvuf düşüncesinin temsilcileri, bu deruni ilmin tabiatıyla alakalı görüş birliği içindedirler. Yöntemler ise onu talep edenlerin kapasitesiyle uyumlu olarak farklılık arz etmektedir. Bununla birlikte, sûfî dünya görüşünün sahihliği de saliklerin insan-ı kâmil’in hayatına benzer bir hayat sürmelerine imkân tanımaktadır. Sûfîler, bu deruni ilme erişmek için çeşitli perdeler ardında gizli olan hakikati anlama usullerini tarif eden nazari irfan üstatlarının görüşlerine müracaat etmektedirler. Bu üstatlardan biri de el-Mevâkıf ve’l-Muhatabât isimli eserin müellifi Muhammed b. Abdulcebbâr en-Nifferî’dir. Nifferî’nin Mevâkıf ’ı, anlaşılması hayli güç bir dille yazılmış mevkıf ya da duraklardan oluşmaktadır. Nifferî ayrıca vakfe , hicâb , ma’rife , rü’yet gibi çok sayıda tasavvufi terimi mahirane bir biçimde ele almaktadır. Bu makalede, hakikate vasıl olmanın akılüstü bir vasıtası olarak rü’yet bağlamında ‘perde’ (hicâb) ve ‘keşf’in mahiyeti üzerinde durulacaktır. Daha sonra hayal bağlamında rü’yet in rolü tespit edilmeye çalışılacaktır. Nihayetinde de ’rü’yet’in ‘gaybet’le ilişkisi tespit edilmeye çalışılacaktır
Keywords : Vakfe, Rü'yet, Gaybet, Ma'rife, Hicâb