Büveyhîlerin Din Siyaseti Bağlamında Eşarîlik’in Gelişimine Katkıları

Authors : İsmail PIRLANTA

Pages : 167-191

View : 17 | Download : 14

Publication Date : 2018-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :İslam tarihinde, iktidarı elinde tutan unsurların hâkimiyetlerini daha sağlam bir şekilde tesis etmek gayesine matuf olarak çoğu zaman bazı mezheplere toleranslı yaklaştıkları görülmüştür. Bunun yanında kimi iktidarların birkaç mezhep arasında bir denge siyaseti güttüğü de vaki olmuştur.  Zikri geçen bu hususiyetler iktidarların idari mekanizma anlamında meşruiyetlerini tabana yayma açısından etkili bir yöntem olarak telakki edilmiştir. Ayrıcalık kazanan mezhepler siyasi iktidarlar için sağlamış oldukları faydalara ilaveten asıl olumlu katkıları kendilerine yapmışlardır. Zira mevcut iktidardan almış oldukları destek hem görüşlerinin yayılmasında hem de nüfuz alanlarının genişlemesin de onlara avantajlar sağlamıştır. Bu açıdan bakıldığında pek çok amelî veya itikadî mezhebin kimi zaman direkt olarak sebebini, bazen de sonucunu siyasetin şekillendirdiği anlaşılmaktadır. Anlatılan hususlar Eşarîlik bağlamında değerlendirildiğinde siyasi yönetimlerin bu mezhebin oluşumu ve tesir alanının genişlemesinde de etkili oldukları görülmektedir. Bu bağlamda makalemizde Büveyhî iktidarı döneminde Eşarîlik’in gelişim seyri hakkında bilgiler vermeyi amaçlamaktayız.
Keywords : Büveyhîler, Eşarîlik, Sâhib b Abbâd, Adududdevle