Mukâtil B. Süleyman’ın Zeydî Ve Mürciî Oluşu Meselesi

Authors : Mehmet TÖZLUYURT

Pages : 275-299

View : 18 | Download : 16

Publication Date : 2018-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Hz. Peygamber sonrasında eserleri ve görüşleriyle İslam düşüncesinin gelişmesine katkıda bulunan bilim adamlarından biri de Mukâtil b. Süleyman’dır. Mukâtil, ilim çevrelerince Kur’an’ı bütünüyle tefsir eden ilk müfessirlerden biri olarak kabul edilmektedir. O, tefsirinin yanı sıra kaleme aldığı diğer eserlerle kelam, hadis, fıkıh gibi disiplinlerin gelişimine de katkıda bulunmuştur. İslami konulardaki bazı yorumları, kendisine atfedilen asılsız görüşler sebebiyle ismi, kendilerini merkeze alıp diğer insanları, grup ve fırkaları buna göre tasnif edenler; kendilerine yakınlık ve uzaklığa göre onları konumlandırmaya çalışanlar tarafından bid‘at mezheplerle beraber anılmıştır. Bu tür olumsuz ithamlara maruz kalan sadece kendisi de değildir. İslam tarihinde Ebû Hanife ve İmam Mâtürîdî gibi pek çok bilim adamı hakkında da bu tür mesnetsiz ve olumsuz yakıştırmalar yapılmıştır. Mukâtil, bazı ayetlere getirdiği yorumlarda Hz. Ali’yi ön plana çıkarmıştır. Buradan hareketle Zeydilik ile itham edilmiştir. İmanla ilgili kimi görüşlerinden dolayı da Mürcî olarak nitelendirilmiştir. Bize göre onun hakkındaki bu tür olumsuz ithamlar onun hakkındaki ön yargılı değerlendirmeler ve görüşlerine bütüncül değil parçacı yaklaşılmasından kaynaklanmaktadır. Objektif bir bakış açısıyla değerlendirilseydi Mürcî ve Şii-Zeydî olmasından ziyade sünni olduğu sonucuna ulaşılabilirdi. 
Keywords : Mukâtil b Süleyman, mezhep, Mürcie, Zeydiyye, iman