Muhammed Hâdî Ma‘rifet’in Görüşleri Bağlamında Şiî/İmâmî Gelenekte Kur’an’ın Cem‘i Meselesine İki Farklı Yaklaşım

Authors : Muhammet YILMAZ, Ersin ÇELİK

Pages : 73-98

View : 22 | Download : 11

Publication Date : 2020-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Şiî rivayet geleneğinde, Hz. Peygamber’in vefatının ardından Kur’an’ı ilk cem‘ edenin Hz. Ali olduğunda ittifak vardır. Ayrıca, onun cem‘ ettiği iddia edilen mushafın, nüzûl sırasını takip ettiği ve bütün mushaf tertiplerinden üstün olduğu vurgulanmaktadır. Ancak buna rağmen Şerîf el-Murtazâ (öl. 436/1044), Tabersî (öl. 548/1154) Ebü’l-Fütûh er-Râzî (öl. 554/1159) ve Hûî (öl. 1992) gibi İmâmiyye’nin önde gelen âlimleri, Kur’an’ı ilk cem‘ edenin (kitap haline getirenin) Hz. Peygamber olduğunu iddia etmektedir. Öte yandan, ülkemizde yapılan Şiî tefsir çalışmalarının bir kısmında ise İmâmiyye’nin büyük çoğunluğunun Kur’an’ın Hz. Peygamber döneminde cem‘ edildiğine inandığı ifade edilmiştir. Oysa İmâmiyye içerisinde cem‘in Hz. Peygamber tarafından yapıldığını söyleyenler bulunsa da çoğunluk onun vefatından sonra Hz. Ali tarafından yapıldığı görüşündedir. Bu çalışmada Kur’an’ın cem‘ine dair Şiî/İmâmî gelenekteki bu iki farklı yaklaşım, çağdaş Şiî âlimlerden Muhammed Hâdî Ma‘rifet’in (öl. 2006) görüşleri merkeze alınarak ele alınmaktadır. Ayrıca önde gelen Şiî âlimlerin, Kur’an’ın Hz. Peygamber tarafından cem‘ini savunmasının, nüzûl sırasına göre tertip edildiği iddia edilen Hz. Ali Mushafı’na önemli bir itirazı beraberinde getirdiğini görülmektedir.
Keywords : Tefsir, Kur'an İlimleri, Şîa, Cem, Hâdî Ma'rifet