Evlenecek Adayların Birbirine Bakmalarının Şer'î Sınırları

Authors : Sezai Bekdemir

Pages : 43-72

Doi:10.51553/bozifder.1420365

View : 202 | Download : 116

Publication Date : 2024-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Eşler arasında huzur ve mutluluğun temin edilmesi, evliliğin şer’î gayelerinden biridir. Bu gayenin gerçekleşmesi, eş adaylarının (hâtıb ve mahtûbenin) birbirlerini beğenmelerine; aralarında ülfet ve uyumun sağlanmasına bağlıdır. Maslahata binâen Şâri’, nikâh akdinden önce eş adaylarının birbirlerini görmelerini tavsiye etmiştir. Normal şartlarda birbirlerine yabancı olan karşı cinslerin birbirlerine bakmaları şer’an yasaklanmıştır. Ancak bazı özel durumlarda belirli sınırlar çerçevesinde “bakma” eylemi caiz görülmüştür. Evliliğe niyet etmek de bu özel durumlardan biri olarak kabul edilmiştir. Fıkhî açıdan aralarında nikâh akdi bulunmayan namahrem erkek ve kadının birbirlerine bakmaları, zaruret ve zaruret mesabesindeki bir ihtiyaca dayanılarak caiz görülmüştür. Evlenmeyi düşünen birinin eş adayına bakması da bu minvalde değerlendirilmiştir. Hâtıb ve mahtûbe arasındaki bakmayı ruhsat olarak değerlendiren fukaha bu bakmanın caiz olması için birtakım şartlar ileri sürmüştür. Bunlardan; evlilik niyeti taşıma, fitneden hali olma ve halvetten sakınma şartları üzerinde ittifak edilirken mahtûbeden izin alma ve şehvetten kaçınma gibi şartlarda ihtilaf edilmiştir. Bu bağlamda tarafların birbirlerine bakmalarının şer’î sınırları mezheplerin yaklaşımları doğrultusunda tespit edilmeye çalışılacaktır. Mevcut çalışmamız ile evlenme aşamasındaki bireylere, meşru dairede görüşme ve birbirlerine bakmanın ölçülerinin verilmesi amaçlanmaktadır.
Keywords : İslam Hukuku, Aile Hukuku, Hâtıb, Mahtûbe, Bakma