El-Meliku’d-Dillîl İmruülkays'ın Konstantiniye Yolunda Gönül Dünyasından Yansımalar

Authors : Mehmet Yenice, İsmail Akcaoğlu

Pages : 145-170

Doi:10.51553/bozifder.1436793

View : 46 | Download : 60

Publication Date : 2024-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Cahiliye dönemi adı verilen İslam öncesi dönemde yaşayan insanların hayatında şiirin özel bir yeri vardır. Çünkü bu dönemin insanları çevrelerinde olup biten önemli olaylar ile ilgili duygu, düşünce ve fikirlerini şiirleri ile ifade etmişlerdir. Bu dönemin önemli temsilcilerinden birisi kabul edilen İmruülkays’ın şiirlerinde de farklı duygu yansımaları görülmektedir. İmruülkays, Necid’te Kinde Krallığı’nı kuran Kinde kabilesine mensup olup yaşadığı toplumda önde gelen birisidir. Dedesi Kinde Kralı Hâris b. ‘Amr, babası Hucr’u, Esed ve Gatafan kabilelerini yönetmekle görevlendirmiştir. İlerleyen dönemlerde babasının Esed kabilesi mensupları tarafından öldürülmesi şairin hayatında bir dönüm noktası olmuş ve sonraki hayatını babasının intikamını almak için yaşamıştır. Bu yeni yaşantısı onun farklı duygusal davranışlara, acı ve ıstıraplara düşmesine neden olmuştur. Yaşadığı bu acı ve ıstıraplardan dolayı çaresizce krallığını ayakta tutabilmek için yardım alabileceği tüm kapıları ısrarla dolaşmasından dolayı kendine “Meliku’d-dillîl/yolunu şaşırmış kral” lakabı verilmiştir. Şairin isimleri arasında Hunduc, Cunduh, ‘Adiy ve Müleyke olduğu halde, hayatla çok mücadele ettiği için “şiddet ve mücadele adamı” anlamında İmruülkays ismi şöhret bulmuştur. İmruülkays, içinde beslediği mücadele anlayışıyla Kinde Krallığı’nı yeniden kurmak için Konstantiniye’de bulunan Bizans İmparatoru Jüstinyen’den yardım istemek üzere Konstantiniye’ye gitmiş ve bu onun son yolculuğu olmuştur. Dönüş yolunda İmparatorun gönderdiği zehirli kaftanı giyen İmruülkays, Ankara’da vefat etmiş ve burada defnedilmiştir. Araştırmamızda şairin Konstantiniye yolculuğunda söylediği rivâyet edilen kaside-i râiyesi üzerinden bizlere yansıyan duygu ve düşüncelerini tanımaya çalışacağız.
Keywords : Arap Dili ve Belagati, İmruülkays, el Melikud dillîl, Kaside i Râiye, Duygu