Jeltoksan Ayaklanması ve Bu Ayaklanmanın Kazakistan’ın Bağımsızlığındaki Rolü

Authors : Doğacan BAŞARAN

Pages : 57-88

View : 24 | Download : 18

Publication Date : 2017-05-10

Article Type : Research Paper

Abstract :Gorbaçov, 16 Aralık 1986 tarihinde Perestroyka politikasında işlenen halkların yönetime katılımı söylemine tezat yaratan bir uygulamaya imza atarak, Kazakistan Komünist Partisi Genel Sekreterliği görevini yapan ve bir Kazak olan Dinmuhammed Kunayev’i çeşitli yolsuzluk iddialarını bahane ederek görevden almış; yerine bir Rus olan Gennedy Kolbin’i atamıştır. Bu atama Kazakistan’da milliyetçi karakteri öne çıkan çok büyük bir tepkinin oluşmasına yol açmıştır. Bu tepkiye bağlı olarak geniş çaplı halk kitlelerinin katılımıyla Sovyetler Birliği tarihinde ilk kez milliyetçi özellikleri öne çıkan ve bağımsızlık talebini içeren protestolar gerçekleşmiştir. Bağımsızlık yönündeki söylemlere rağmen eylem tarzında barışçıl ve demokratik talepler noktasından uzaklaşmayan Kazak Türkleri, Perestroyka politikasının konuşulduğu bir ortamda büyük bir paradoksa tanık olmuş ve acımasızca devlet terörü denilebilecek bir şiddet uygulanarak dağıtılmıştır. Her ne kadar Sovyet yönetimi 1986 yılında eylemleri şiddet kullanarak bastırmışsa da Jeltoksan protestoları, Kazak Türklerinin milli bağımsızlık sürecinin başlangıcı olmuş ve beş yıl sonra Kazakistan bağımsızlığını ilan etmiştir. 
Keywords : Kazakistan, Jeltoksan, Bağımsızlık, Ayaklanma, Sovyetler Birliği