Realizm-İdealizm İkilemi Bağlamında İran’ın Dış Politika Yönelimlerine Teorik Bir Bakış

Authors : Doğacan BAŞARAN

Pages : 220-244

View : 23 | Download : 19

Publication Date : 2017-10-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Normal 0 false false false TR X-NONE AR-SA /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-para-margin-top:0cm; mso-para-margin-right:0cm; mso-para-margin-bottom:10.0pt; mso-para-margin-left:0cm; line-height:115%; mso-pagination:widow-orphan; font-size:11.0pt; font-family:"Calibri",sans-serif; mso-ascii-font-family:Calibri; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Calibri; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:Arial; mso-bidi-theme-font:minor-bidi; mso-ansi-language:TR; mso-fareast-language:EN-US;} Uluslararası ilişkiler disiplinleri olan Realizm ve idealizm arasında yaşanan ilk teorik tartışma, devletlerin dış politikalarını da etkilemiştir. İran’ın İslami Devrim sonrasında uyguladığı dış politika yönelimleri, bu etkinin incelenmesi bağlamında güzel bir örnek oluşturmaktadır. 1979 yılında gerçekleşen devrim sonrasında, özellikle Ortadoğu’da “rejim ihracı” söylemine sarılarak, idealist ve dini bir dış politika uygulayan Tahran; Orta Asya yönelimlerinde ise dini idealizmin reddini içeren pragmatik bir ulus-devlet refleksi sergilemektedir. Zira Tahran hem jeopolitik hem de demografik nedenlerden dolayı Orta Asya’da duyguları arka plana iterek hassas ilişkiler geliştirme ihtiyacı duymaktadır. Politik yönelimlerinde ihtiyaçlarından kaynaklanan bu farklılaşma da İran’ın Orta Asya politikasının realist kuram çerçevesinde ele alınmasını mümkün kılmaktadır. Bu makalede de Tahran’ın dış politika yönelimlerindeki farklılaşma ele alınmaktadır.
Keywords : Realizm, İdealizm, Ulusal Çıkar, Ortadoğu, Orta Asya