Çok Kriterli Karar Verme Analizi ve GZFT Analizi Entegrasyonu ile Ekoturizm Stratejilerinin Önceliklendirilmesi: Masuleh-İran Çalışması

Authors : Elnaz TAJER, Sara DEMİR

Pages : 401-413

Doi:10.20479/bursauludagziraat.1055348

View : 17 | Download : 13

Publication Date : 2022-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Ekoturizm, kitle turizminin aksine doğal ve kültürel peyzaj değerlerine ve tarihi kaynakların sahip olduğu hassas peyzajları koruyan ve ekolojik bütünlüğünü sağlayan bir sürdürülebilir alternatif bir turizmdir. Koruma ve kullanma dengesini dikkate alan ekoturizm kaynakların sürdürülebilir kullanımını desteklemektedir. Bu kapsamda ziyaretçilerin ve yerel halkın bilinçlenmesi ekoturizme kaynak değer sağlayan doğal ve kültürel peyzaj değerleri üzerindeki kentsel baskının, ziyaretçi etkisi ve çevresel problemlerin azalmasına yol açabilecektir. Bu araştırma kapsamında Hazar Denizi’ne yakın, Alborz dağları ile ormanlarla çevrili, kültürel ve tarihi miras değeri olan ve yerel mimari yapısını koruyan Masuleh köyü çalışma alanı olarak belirlenmiştir. 2007 yılında UNESCO tarafından tarihi miras listesine alınan Masuleh’in sahip olduğu bu doğal ve kültürel peyzaj değerleri yönetim yapısındaki yetki karmaşası nedeni ile tehdit altındadır. Bu çalışmanın amacı, Masuleh için ekoturizm kaynak değeri taşıyan ekoturizm kriterlerini tespit etmek ve bu hassas peyzaj değerlerinin sürdürebilirliğini sağlayan ekoturizm stratejilerini belirlemektir. Bu bağlamda arazi çalışması ve literatür çalışması gerçekleştirilmiş, çok kriterli karar verme yöntemlerinden biri olan En İyi-En Kötü Yöntemi insert ignore into journalissuearticles values(EİKY); ile GZFT insert ignore into journalissuearticles values(Güçlü Yönler-Zayıflıklar-Fırsatlar-Tehditler); Analizini entegre eden, yerel halk ve uzmanlar ile gerçekleşmiş bir anket çalışması düzenlenmiştir. Anket çalışması sonucunda 4 ana ve 20 alt ekoturizm kriterden oluşan ekoturizm kriterleri önceliklerine göre sıralanmış sonuç olarak ”UNESCO’ nun Tarihi Miras Alanı geçici listesinde yer alması” kriteri, fırsat olarak öncelikli olarak değerlendirilmesi gereken bir ekoturizm stratejisi olarak belirlenmiştir. Bu çalışmanın yöntem ve çıktıları benzeri çalışma alanlarının ekoturizm stratejilerinin belirlenmesinde örnek model oluşturabilir.
Keywords : Çok kriterli karar verme analizi, GZFT analizi, ekoturizm, yerel mimari, İran, Multiple criteria decision analyis, SWOT analysis, ecotourism, local architecture, Iran