Farklı Orijinli Sater (Satureja hortensis L.) Genotiplerinin Erzurum Koşullarında Tarımsal Performanslarının Belirlenmesi

Authors : Roghaiyeh BAIRAMIAN DANALOU, Hakan ÖZER

Pages : 301-315

Doi:10.20479/bursauludagziraat.1060890

View : 16 | Download : 12

Publication Date : 2022-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Satureja hortensis L. dünya üzerinde geniş bir coğrafyada doğal olarak yetişen ve ciddi varyasyon gösteren önemli bir tıbbi aromatik bitkidir. Bu araştırma 2016 yılında, İran’ın farklı lokasyonlarından 14 insert ignore into journalissuearticles values(İsfahan, Ahvaz, Colfa, Tebriz, Salmas, Azerşehr, Karac, Nagade, Kazerun, Tahran, Erdebil, Khoy, Urmiye, Şahindej); ve Türkiye’den bir adet insert ignore into journalissuearticles values(Konya); olmak üzere 15 farklı Satureja hortensis L. genotipinin Erzurum ekolojik koşullarında adaptasyon ve bazı tarımsal özelliklerinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Deneme “Şansa Bağlı Tam Bloklar” deneme desenine göre 4 tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Araştırma sonuçlarına göre Satureja hortensis L. genotiplerin bitki boyu 29.42-40.83 cm; çiçeklenme süresi 73.80-91.25 gün; dal sayısı 18.33-20.95 adet bitki-1; kuru herba verimi 425-610.21 kg da-1; yeşil herba verimi 1304-1671 kg da-1, tohum verimi 40-140 kg da-1; bin tane ağırlığı 0.4-0.7 g; uçucu yağ verimi 2.9-7.11 kg da-1 ve uçucu yağ oranı % 0.72-1.14 olarak kaydedilmiştir. Genotiplerin bitki boyu, çiçeklenme süresi, tohum verimi ve bin tane ağırlığı bakımından istatistiki olarak önemli farklılıklar gösterdiği tespit edilmiştir. Bu çalışmada Satureja hortensis L. genotiplerin tamamının bölge koşullarında kolaylıkla yetişebileceği anlaşılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre kuru herba verimi, uçucu yağ oranı ve uçucu yağ verimi açısından Türkiye; yeşil herba verimi bakımından Khoy; tohum verimi bakımından ise Azerşehr genotipi en iyi performansı göstermiştir. Satureja hortensis L. Erzurum dahil Türkiye’nin birçok yerinde doğal bitki örtüsünde yer almasına karşın kültürü yapılmayan bir bitkidir. Bu bağlamda deneme koşullarında yürütülen bu tür çalışmalar bitkinin performansının ve özelliklerinin ortaya konması ve kültüre alınmasının sağlanması yönünde gerçekleştirilmiş önemli bir adım olarak görülebilir.
Keywords : Sater, Satureja hortensis L, Tıbbi ve aromatik bitki, Genotip, Tohum verimi, Uçucu yağ