Kolonoskopi Yapılacak Hastalarda Bağırsak Temizliğine Öz Etkililik Düzeylerinin Etkisi

Authors : Emel YILMAZ, Arzu ASLAN, Erhan ERGİN

Pages : 192-198

View : 27 | Download : 14

Publication Date : 2018-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç: Çalışma kolonoskopi yapılacak hastalarda bağırsak temizliğine öz etkililik düzeylerinin etkisini belirlemek amacı ile yapıldı. Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı tipteki araştırma Eylül- Haziran 2018 tarihleri arasında yürütüldü. Bir devlet hastanesinin endoskopi biriminde kolonoskopi yapılan 242 gönüllü araştırmaya dahil edildi. Araştırma öncesinde etik kurul izni alındı. Araştırmanın verileri kişisel bilgi formu, Boston Bağırsak Hazırlığı Sınıflaması (BBHS) ve Öz-Etkililik-Yeterlik Ölçeği (ÖEYÖ) kullanılarak toplandı. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler, Mann Whitney U testi ve Kruskal Wallis testi ve ki kare testi kullanılarak yapıldı. Bulgular: Çalışmaya katılan bireylerin yaş ortalaması 53,31±14,19 yıl olup %55,4’ü kadındır. Araştırma grubunun %60,7’sine ilk kez kolonoskopi işlemi uygulandığı ve %87,2’sinin kolonoskopi öncesi önerilen hazırlık rejimine uyduğu saptandı. Bireylerin %45’inin BBHS'nın 2 puan olduğu belirlendi. Kolonoskopi öncesinde bireylerin %79,3’ünde ve işlem sonrası %65,3’ünde şikayet görüldü. Kolonoskopi öncesinde en sık karın ağrısı (%53,3), işlem sonrasında ise halsizlik/yorgunluk (%57,4) bildirildi. Bireylerin ÖEYÖ puan ortalamaları 71,74±8,40 puan olup genel öz-etkililik-yeterlilik algısının orta düzey olduğu saptandı. Sonuç: Kolonoskopi öncesi hastaların hazırlık rejimine uyumlu olduğu, öz-etkililik-yeterlilik algısının kolonoskopi hazırlık talimatlarına uyumu etkileyen bir faktör olmadığı belirlendi.  
Keywords : kolonoskopi, uyum, öz etkililik