Kronik Stresin Adrenal Bez Üzerine Etkilerinin Morfometrik ve Histokimyasal Yöntemlerle Sıçan Modeli Üzerinde Araştırılması

Authors : Semin GEDİKLİ, Elvan ŞAHİN

Pages : 91-99

Doi:10.34087/cbusbed.773244

View : 25 | Download : 11

Publication Date : 2020-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Giriş ve Amaç: Vücuda çeşitli hasarlar veren stres faktörlerine karşı organizmada yanıt oluşturan yapıların başında nöroendokrin sistemin geldiği bilinmektedir. Biz de sıçanlarda kronik stres modeliyle adrenal bezlerde oluşabilecek morfolojik ve histolojik değişiklikleri araştırmayı amaçladık. Gereç ve Yöntem: 24 Sprague Dawley sıçan, her birinde 6'şar erkek veya dişi sıçan olan 4 gruba ayrıldı. 14 gün, dişi ve erkek kontrol gruplarına hiçbir uygulama yapılmazken, stres gruplarına kronik stres prosedürü uygulandı. Sıçanların ağırlıkları 3 kez tartıldı. Fiksasyondan sonra rutin histolojik işlemlerden geçirilen adrenal bezler parafine gömüldü. Alınan kesitler Hematoksilen-Eozin, PAS ve Masson Trikrom yöntemleriyle boyanarak histopatolojik açıdan incelendi. Mikrometrik okülerle kesitlerin morfometrik değerlendirmesi yapılarak tüm ölçüm sonuçlarının istatistiksel analizleri gerçekleştirildi. Bulgular: Dişi stres grubunun ağırlığı kontrole kıyasla anlamlı derecede azalırken, erkek stres grubundaki ağırlık artışı kontrol grubuna kıyasla anlamlı bulunmadı. Ayrıca hem dişi hem de erkek stres gruplarının korteks kalınlığında, kendi kontrollerine kıyasla anlamlı bir artış mevcuttu. Stres gruplarının adrenal bezlerinde nükleer ve sitoplazmik dejenerasyonlar, adrenokortikal hiperplazi, makrofajlar, sinüzoidlerde dilatasyon ve bağ dokusunda artış gözlendi. Sonuç: Kronik stres dişilerde kilo kaybına, erkek ve dişilerde kortekste kalınlaşmaya ve hücresel dejenerasyonlara sebep olabilmektedir.
Keywords : sıçan, adrenal bez, adrenal hiperplazi, hacim, morfometri, kronik stres