Stomalı Hastaların Yaşam Kalitesi Ve Öz Yeterlilik Düzeylerinin Belirlenmesi

Authors : Zekiye YAŞAR, Hülya ÜSTÜNDAĞ

Pages : 107-115

Doi:10.34087/cbusbed.813080

View : 22 | Download : 9

Publication Date : 2020-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Giriş ve Amaç: Bu çalışma stomalı hastaların yaşam kalitesinin ve öz yeterlilik düzeylerinin belirlenmesi amacıyla yapıldı. Gereç ve Yöntem Tanımlayıcı tipte olan araştırmanın örneklemini Ocak-Eylül 2018 tarihleri arasında bir üniversite hastanesinin genel cerrahi ana bilim dalı ve Stomaterapi ünitesinde takip edilen 195 hasta oluşturdu. Araştırma verileri literatür doğrultusunda araştırmacılar tarafından hazırlanan Hasta Bilgi Formu, Umut Merkezi Ostomi Yaşam Kalitesi Ölçeği (UM-OYKÖ), Genel Öz Yeterlilik Ölçeği (GÖYÖ) kullanılarak toplandı. Veriler, yüzdelik, ortalama, standart sapma, student t-testi ve ANOVA testi, Pearson Korelasyon testi ile analiz edildi. Bulgular: Hastaların yaş ortalaması 58.12±11.09 olup, %61,5’i erkektir. Umut merkezi ostomi yaşam kalitesi ölçeği toplam puan ortalaması 262,12±49,05 olarak belirlendi. Ölçeğin alt boyutlarından en yüksek ve en düşük puan ortalaması fiziksel iyilik 72,34±15,70 ve manevi iyilik hali 48,95±8,84, olduğu görüldü. Genel öz yeterlilik ölçeği toplam puan ortalaması 30,36±7,80 dir. Umut merkezi ostomi yaşam kalitesi ölçeği toplam puanı ile stomalı hastaların cinsiyet (p=0,012), medeni durum (p=0,001), eğitim durumu (p=0,000), stoma bakımını kendisi yapması (p=0,000) ve komplikasyon gelişme durumu (p=0,014) arasında anlamlı fark olduğu saptandı. Genel öz yeterlilik ölçeği toplam puanı ile stomalı hastaların medeni durumları (p=0,027), eğitim durumu (p= 0,018), stoma bakımını kendisi yapması (p= 0,000), arasında anlamlı fark olduğu saptandı. Stomalı hastaların, genel öz yeterlilik ölçeği toplam puanı ile umut merkezi ostomi yaşam kalitesi ölçeği toplam puanı ve tüm alt boyutları arasında ileri derecede anlamlı pozitif korelasyon saptandı. Sonuç: Stoma bakım hemşireleri bireye özgü hemşirelik bakımı planlarken, yaşam kalitesini ve öz-yeterliliğini olumsuz etkileyen faktörleri dikkate almalıdırlar.
Keywords : yaşam kalitesi, özyeterlilik, stoma, hemşirelik bakımı