Orta çağ Avrupa’sında Çizilen Dünya Haritalarında Ye’cûc ve Me’cûc (Gog ve Magog) Halkının/Ülkesinin Tasviri

Authors : Zeynep İNAN ALİYAZICIOĞLU

Pages : 1-44

Doi:10.30517/cihannuma.970781

View : 18 | Download : 9

Publication Date : 2021-07-13

Article Type : Research Paper

Abstract :Orta Çağ Avrupa’sında çizilen dünya haritalarının genel ismi mappamundi’dir. Mappamundi haritalarının en yaygın türü, kökeni antik Yunan’a dayanan T-O haritalarıdır. Mappamundiler, Orta Çağ dünyasının hem coğrafi hem de dini bilgilerinin tasvir edildikleri bir sahnedir. Dünya haritalarındaki dini betimlemeler arasında zaman zaman Ye’cûc ve Me’cûc ve Büyük İskender’in seddi göze çarpar. Apokaliptik bir halk olarak tahayyül edilen Ye’cûc ve Me’cûc, haritalarda meskûn dünyanın uzak köşelerinde genellikle bir ada ya da yarımada şeklinde kapalı bir alanda tasvir edilmiştir. Orta Çağ Avrupa’sında çizilen dünya haritalarında Ye’cûc ve Me’cûc, bir bölge ya da halk olarak geçse de genellikle herhangi bir milletle ya da dini grupla özdeşleştirilmemiştir. Ancak 13. yüzyılla birlikte Moğolların Avrupa’yı tehdit etmesi Ye’cûc ve Me’cûc ile Moğolların arasında bir bağ kurulmasına sebep olmuştur. Böylece 1200’lü yıllardan itibaren haritalarda Ye’cûc ve Me’cûc bir kimlik bulmuştur. İngiliz tarihçi ve kartograf Matthew Paris’in eserinde ve haritasında, Vesconte Haritası’nda, Katalan Atlası’nda ve Waldseemüller Haritası’nda Ye’cûc ve Me’cûc Moğollarla özdeşleştirilmiştir. Ebstorf ve Hereford dünya haritalarında Ye’cûc ve Me’cûc ile Türkler arasında bir bağ kurulmuştur. 15. yüzyılda çizilen dünya haritalarında Ye’cûc ve Me’cûc çoğunlukla Yahudiler olarak tanımlanmıştır. Borgia, Bianco, Andreas Walsperger, Ceneviz, Batlamyus/Zeit ve Rüst/Sporer haritalarında Ye’cûc ve Me’cûc Kayıp On Kabile ya da Yahudi olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmada mezkûr haritalardaki Ye’cûc ve Me’cûc tasvirleri incelenmiştir.
Keywords : Yecûc ve Mecûc, Mappamundi, Moğollar, Yahudiler, Türkler