Zaza Tarihi Nasıl Yazılabilir? Tarihyazım ve Kaynaklar Üzerine Bir Yöntem Denemesi

Authors : Murat ALANOĞLU

Pages : 149-181

Doi:10.30517/cihannuma.970816

View : 15 | Download : 13

Publication Date : 2021-07-13

Article Type : Research Paper

Abstract :Anadolu’nun tarihî topluluklarından biri olan Zazalar, bugün büyük kısmı Doğu Anadolu’da yerleşik olmakla birlikte Türkiye’nin birçok büyük şehrine ve Avrupa’nın çeşitli ülkelerine göçmüş birkaç milyon nüfuslarıyla görünür olmaya başlamışlardır. Zazaların en ayırt edici özellikleri konuştukları dil olan Zazacadır. Yüzyıllardır yaşadıkları coğrafyaya dillerinin ve kültürlerinin izlerini yansıtmışlardır. 19. yüzyıla kadar pek bilinmeden kalan bu topluluk, ulaşım ağlarının yaygınlaşması ile iletişim araçlarının gelişmesi, modernizmin etkisiyle kentleşme olgusunun egemen yaşam biçimine dönüşmesiyle birlikte kendileri dışındaki dünya tarafından tanındılar. Zazaların kendilerini tanıma ve tanımlama isteği bir süredir merak uyandıran bir konu olmuştur. Bu meraka rağmen Zazaların tarihleri ve günümüze ulaşıncaya kadar devam eden kültürel geçmişleri yeteri kadar bilinmemektedir. Bu çalışmada, şimdiye değin ilmî yöntemlerle, sistematik ve bütüncül bir şekilde yazılmamış olan Zaza tarihinin nasıl ve hangi kaynaklarla yazılabileceği üzerinde durulmuştur. Böylece tarihçilikteki gelişmeler paralelinde teorik ve ampirik bir Zaza tarih yazımı haritası çizilmek istenmiştir.
Keywords : Zazalar, Anadolu, Osmanlı, Tarihyazımı, Modernizm