TÜRKİYE’DE TOPLAM DOĞURGANLIK HIZININ MEKANSAL DAĞILIŞI

Authors : E Murat ÖZGÜR

Pages : 1-12

Doi:10.1501/Cogbil_0000000047

View : 17 | Download : 12

Publication Date : 2004-08-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkiye’de toplam doğurganlık hızı(TDH) 1960’lardan beri düşmektedir. Bununla birlikte doğurganlıktaki düşme hızı 1980’lerde yavaşlamıştır. Toplam doğurganlık hızı 2000 yılında 2.53’tür ve bu ülke ortalaması değer, illere göre 1.66(Edirne) ile 7.06(Şırnak) arasında değişmektedir. Doğurganlık hızları bölgelere göre de farklılaşmaktadır ki, Güneydoğu ve Doğu Anadolu bölgelerinde yüksek(kadın başına 4.31 ve 3.72 çocuk) Marmara ve Ege bölgelerinde düşüktür(kadın başına 2.0 çocuktan az). Ayrıca, sekiz ilde TDH, 1980 ile 2000 arasında artmıştır. Eğitim alma süresi arttıkça doğurganlık düşmektedir. Eğitim, kadınların sosyal ve ekonomik statüsünü, evlilik yaşını, aile büyüklüğü tercihini, aile planlama bilgisi ve hizmetlerine erişimini ve doğum kontrol yöntemleri kullanımını da içeren çok sayıda etmen tarafından da doğurganlığı etkiler. Şehirsel alanlarda doğurganlık düşüktür ve şehirsel alanlarda ortalama doğurgan çağdaki kadın başına 2.20 çocuk, büyük şehirlerde 2.03’tür. Kadınların tarım dışı sektörlerde ve ücretsiz aile işçisi statüsü dışında çalışma oranı arttıkça doğurganlık düşmektedir. Bu da daha çok şehirlerde mümkün olabilmektedir. Özellikle Türkiye’nin güneydoğusunda yüksek ve artan doğurganlık önemli bir sosyo-ekonomik sorun oluşturmaktadır
Keywords : Doğurganlık, toplam doğurganlık hızı, Türkiye, bölgesel eşitsizlikler, mekânsal dağılış