Coğrafyada Ölçeğe İlişkin Eleştirel Perspektifler ve Teorik Tartışmalar

Authors : Songül Aslan, Servet Karabağ, Salih Şahin

Pages : 372-395

Doi:10.33688/aucbd.1538585

View : 137 | Download : 201

Publication Date : 2025-04-29

Article Type : Review Paper

Abstract :Bu çalışmanın temel amacı, eleştirel beşeri coğrafya döneminde ölçek kavramı üzerine yapılan tartışmaları ve kavramlaştırmaları Anglo-Amerikan coğrafyacılığı kapsamında incelemektir. Ayrıca çalışma, uluslararası literatürde yaklaşık 50 yıllık bir geçmişe sahip olan ölçek kavramına ilişkin, Türkiye\\\'deki kavramsal tartışmalara da katkı sağlamayı amaçlamaktadır Yapılan çalışmaları üç dönemde incelemek mümkündür. 1980-1990 arası dönemde kavrama ilişkin tartışmalar ekonomi politik geleneği tarafından şekillendirilmiştir. 1990-2000\\\'li yıllarda ise ölçeğin üretiminde ekonomi politiğin yanı sıra toplumsal yeniden üretim ve tüketim süreçlerinin etkisi üzerinde durulmaktadır. Bu dönemde, ilk dönemdeki ölçek ayrımlarına (yerel, bölgesel, ulusal ve küresel) hane ve beden de eklenmiştir. 2000\\\'li yıllardan sonra ölçek kavramlaştırmaları daha fazla sorgulanır hale gelmiştir. Önceki dönemlerde vurgulanan hiyerarşik ölçek teorisine ek olarak aktör-ağ teorisi de ölçeğin sosyal inşasını açıklamak için kullanılmıştır. Ayrıca bu dönemde diyalektik ölçek kavramlaştırmalarını eleştiren post-yapısalcı yaklaşımı benimseyen çalışmalar da yapılmaya başlanmıştır.
Keywords : Ölçeğin üretimi, Eleştirel beşeri coğrafya, Epistemolojik kategori, Ontolojik yaklaşım, Ölçeğin sosyal inşası