Tektoniğin Drenaj Havzalarına Etkisinin Morfometrik İndislerle İncelenmesi, Kuzey Anadolu Fay Zonu’nun Kızılırmak ile Tersakan Çayı Arası, Samsun

Authors : Serkan Gürgöze, Ali Uzun

Pages : 151-178

View : 97 | Download : 83

Publication Date : 2025-04-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Kuzey Anadolu Fay Zonu (KAFZ) Türkiye’nin en önemli Neotektonik yapılarındandır. Bu çalışmada KAFZ’nin Kızılırmak ile Tersakan Çayı arasındaki bölümü incelenmiştir. Çalışma Coğrafi Bilgi Sistemleri ve saha gözlemleriyle gerçekleştirilmiştir. Tektoniğin drenaja etkisini sayısal olarak analiz edebilmek için 8 drenaj havzasına Hipsometrik eğri-hipsometrik integral (HI:0,33-0,59), Dağ önü sinüslülük indisi (Smf:1,21-1,75), Vadi tabanı genişliğinin-vadi yüksekliği oranı (Vf:0,15-1,85), Akarsu uzunluk- gradyan indisi (SL:269,55-1159,25), Havza şekli indisi (Bs:1,32-5,51) ve Asimetri faktörü (AF:33,21-81,9) gibi morfometrik indisler uygulanmıştır. Göreceli Tektonik Aktivite (IAT) sınıflamasına göre 8 drenaj havzasının 3’ü (Soruk, Istavloz çayları ve Ovacık Deresi) çok yüksek tektonik aktivite sınıfında, 2’si (Ulu Çay ve Zeytin Deresi) yüksek tektonik aktivite sınıfında, 3’ü ise (Göl, Susuz çayları ve Çorak Dere) orta derece tektonik aktivite sınıfına girmektedir. Bu sonuçlara göre KAFZ tarafından denetlenen drenaj havzalarında tektonik aktivitenin yüksek olduğu, KAFZ’den uzaklaşıldıkça tektonik aktivite derecesinin azaldığı belirlenmiştir.
Keywords : Kuzey Anadolu Fay Zonu, Morfometrik indis, Göreceli tektonik aktivite, Kızılırmak, Samsun