KIBRIS SORUNUNUN TÜRK DIŞ POLİTİKASINA ETKİSİ VE ABD-SSCB İLE İLİŞKİLER

Authors : Giray SAYNUR DERMAN, Vefa KURBAN

Pages : 455-484

View : 16 | Download : 9

Publication Date : 2017-01-13

Article Type : Research Paper

Abstract :Stratejik açıdan tarihin her döneminde Doğu Akdeniz’de kilit konumunda bulunan Kıbrıs Adası günümüzde de bu önemini korumaktadır. Sahip olduğu bu stratejik önem sebebi ile Ada’da tarih boyunca var olan siyasi çatışmalar halen devam etmektedir. 1950’li yılların sonlarında ortaya çıkan Kıbrıs sorunu ise Türk Dış Politikasını ve iç siyasi hayatını etkileyen en önemli meselelerden biri olmuştur ve Türk Dış Politikası Kıbrıs sorunuyla beraber büyük bir değişim geçirmiştir. İkinci Dünya Savaşı’nın bitmesini takip eden Soğuk Savaş dönemiyle beraber Türkiye tek yönlü Batı yanlısı bir dış politika izlemeyi tercih etmiştir. Ancak 1974 yılında zirve yapan Kıbrıs sorununda Türkiye Batılı müttefiklerinden yeterli desteği bulamamış ve ABD’nin silah ambargosuyla cezalandırılmıştır. Bu dönemde izlenmekte olunan tek yönlü dış politikanın milli menfaatlere zararlı olduğu çok acı bir şekilde tecrübe edilmiştir. ABDSovyet rekabeti ve NATO’ya endeksli dış politika yerine daha dengeli ve çok yönlü bir dış politika tercih edilmiştir. Bu makalede Türk Dış Politikasında Kıbrıs Sorunu çerçevesinde Türkiye-ABD-SSCB ilişkileri, siyasi boyutları itibariyle ve uluslararası ortam bağlamında arşiv malzemeleri ve Sovyet basını taranarak incelenmiştir. Türkiye-SSCB ilişkilerinin doğası ve tarihsel gelişmeler dinamik analiz ve senkronik tarih anlayışı bağlamında incelendiğinde mevcut ilişkinin uluslararası sistemin ve iç politikadaki gelişmelerin bağımlı değişkeni olduğu gerçeği ortaya çıkmaktadır.
Keywords : Türk Dış Politikası, Kıbrıs Sorunu, Türkiye, SSCB, ABD, Uluslararası Sistem