MONDROS MÜTAREKESİ’NDEN İLKKURŞUN SAVAŞI’NA ÖDEMİŞ’TE YAŞANAN GELİŞMELER

Authors : Filiz AKIN ÖZCAN, Günver GÜNEŞ

Pages : 63-104

View : 24 | Download : 6

Publication Date : 2019-07-26

Article Type : Research Paper

Abstract :İzmir’in işgali ve Yunan katliamı Anadolu’da duyulduğunda büyük bir heyecan ve tepki yarattı. İzmir’in doğusunda Küçük Menderes havzasında yer alan Ödemiş’te İzmir’in işgali haberi ulaştığında büyük bir tepki oluştu. İzmir işgal edildiyse sıra Ödemiş’e de gelecekti. Zira bölge Aydın’a doğru yapılacak genişlemenin güvenliğini sağlayacağı gibi İtalyan ilerlemesine de büyük ölçüde engel olabilecek konuma sahipti. 15 Mayıs 1919’da İzmir’e çıkan Yunan ordusu, İzmir’i işgal ettiği gün sergilediği karanlık tabloyla Aydın vilayetinde büyük tedirginliğe neden olmuştur. Bu tedirginlik Ödemiş’te, direniş seslerinin yükselmesine yol açmıştır. Mütareke yıllarında eşkıyalığın yarattığı asayiş ve güvenlik sorunlarıyla boğuşan Ödemiş halkı Yunan işgalini peş peşe gerçekleştirdikleri toplantılarda oluşturdukları Gizli Cemiyet, Ödemiş Redd-i İlhak Heyeti ile yurtseverlerin evlerinde, belediye’de, Ticaret odasında yapılan canlı tartışmalarla, çevre ile kurulan temaslar aracılığıyla durdurmaya çalışmıştır. Bu çerçevede atılan en önemli adım kuşkusuz silahlı direniş düşüncesiyle birlikte Hacı İlyas köyünde verilen mücadeledir. Ödemiş’in Hacı İlyas köyü sırtlarında Yunan ordusuna karşı Ali Orhan insert ignore into journalissuearticles values(İlk kurşun); komutasında gönüllü köylü, efe ve birkaç yedek subaydan oluşan Yiğit Ordusu adıyla ilk Kuva-yı Milliye grubunun direnişi Milli Mücadele’nin ilk kitlesel direnişi olmuştur. Batı Anadolu’da Yunan işgaline karşı silahlı etkin ve tamamen sivillerin katılımıyla oluşan ilk örgütlü yerel direniş Ödemiş’te gerçekleşmiştir. Söz konusu direniş bu açıdan önemlidir. Askeri depoda bulunan silahlar halka dağıtılmış ve bir halk savaşı olarak Yunan ordusuna karşı direniş başlatılmıştır. Ödemiş direnişi, o günün zor iletişim koşullarına karşın hızlı bir şekilde tüm Anadolu’ya yayılmış ve işgale karşı direnmenin moral açıdan da önemli bir sembolü olmuştur.
Keywords : Ödemiş, Kuva yı Milliye, Yiğit Ordusu, Gizli Cemiyet, Ali Orhan İlkkurşun