CUMHURİYET HALK PARTİSİ İKTİDARINDA İŞÇİLER (1923-1938)

Authors : Meltem TEKEREK

Pages : 175-199

View : 18 | Download : 8

Publication Date : 2020-09-14

Article Type : Research Paper

Abstract :Kurtuluş Savaşı’nın kazanılmasından sonra toplanan İzmir İktisat Kongresine diğer sosyal sınıflar gibi temsilci gönderebilen işçi sınıfı burada iktisadi esaslarını belirlemiştir. Ancak 1923 yılından 1931 yılına kadar olan dönemde hükümetin çalışma hayatı düzeni ve işçi sınıfı ile ilgili düzenlemelere ihtiyaç duyduğu söylenemez. Buna rağmen göreli bir serbestlik ortamında işçiler örgütlenme ve üst birlik oluşturma çabalarına devam etmişler, birtakım grev eylemleri gerçekleştirmişlerdir. Bunun dışında bazı işçi örgütlerinin devletle ilişkilerini geliştirmek suretiyle çalışma hayatını düzenleyecek mevzuata katkıda bulunmak çabası olmuştur. 1931 yılı Cumhuriyet Türkiye’sinde her açıdan yeni bir dönemin başlangıcıdır. Devletçi ekonomi politikaları uygulanması yoluyla kalkınmayı gerçekleştirmeyi hedefleyen parti, sanayinin gelişmesine mukabil olarak işçi sınıfının da çoğalacağını öngörmüştür. Programında sınıf ayrılığını ve sınıf çatışmalarını kesin bir dille reddeden parti çalışma hayatında herhangi bir engelle karşılaşmamak istememiştir. Bunun için bir taraftan işçi eylemlerini çeşitli yasal düzenlemelerle engellerken, bir taraftan işçi örgütlenmelerinin kontrolünü eline almak istemiştir. Bu dönemin kazancı 1924 yılından itibaren oluşturulması için beklenen 1936 yılındaki İş Kanununun çıkarılması olmuştur. Yeni İş Kanunu ile çalışma hayatına bir düzen getirilirken, grev ve lokavt yasaklanmıştır. İş Kanunundan önce ve sonra diğer yasal önlemlerle takviye edilen bu dönemde grev sayısı bir önceki döneme göre daha az olmuştur.
Keywords : Cumhuriyet Halk Partisi, Halkçılık, İşçi, Grev