SAVAŞIN GÖLGESİNDE SALGIN HASTALIKLARLA MÜCADELE: BURSA ÖRNEĞİ (1939-1945)

Authors : Gökçe SÜZGÜN IŞIK

Pages : 751-796

View : 19 | Download : 9

Publication Date : 2023-01-31

Article Type : Research Paper

Abstract :II. Dünya Savaşı yıllarında salgın hastalıklar, savaşın etkili olduğu pek çok ülkede ağır sonuçlar ortaya çıkarmıştır. Savaşa fiili olarak katılmamış olmasına rağmen Türkiye de bu durumdan nasibini almış ve savaşın dünya genelinde ortaya çıkardığı iktisadi tablonun bir sonucu olarak, ülke genelinde salgın hastalıklarla mücadele içerisinde olunmuştur. Savaş sürecinde Türkiye’nin dördüncü büyük kenti olan Bursa da sahip olduğu yoğun nüfus nedeniyle, salgın hastalıkların yoğun olarak görüldüğü bir kent konumunda bulunmuştur. Savaş yıllarındaki ekonomik koşulların etkisiyle her alanda yaşanan yokluk, toplumda yeterli hijyen koşullarının sağlanmasını da engellemiştir. Çiçek, tifüs, sıtma ve verem; bu dönemde pek çok kişinin ölümüne sebep olan ve kentte ağırlığı hissedilen salgın hastalıklar olmuştur. Ancak, salgınla mücadelede gerek yerel idare ve gerekse devlet destekli çalışma örgütlerinin yoğun mesaisine rağmen yetersiz kalınmıştır. Bu çalışmanın amacı, savaşın ortaya çıkardığı ağır koşulların etkisinde Bursa’da salgın hastalıklar noktasında ortaya çıkan tabloyu gözler önüne sermek ve çeşitli çıkarımlarda bulunmaktır. Gerçekleştirilen çalışmada Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivlerinden elde edilen arşiv belgeleri başta olmak üzere, döneme ilişkin resmi kaynaklardan ve yerelde etkili olan pek çok süreli yayından yararlanılmıştır. Konu ile alakalı pek çok telif eser ve tez çalışması da çalışmada ayrıntılı bir biçimde incelenen kaynaklardan olmuştur.
Keywords : Bursa, II Dünya Savaşı, Sağlık, Çiçek, Tifüs, Sıtma, Verem