Effect of Climate Change on Annual Streamflow of Bakırçay River

Authors : Semih KALE, Tuba EJDER, Olcay HİSAR, Fatih MUTLU

Pages : 156-176

View : 25 | Download : 12

Publication Date : 2016-12-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Küresel ısınma ve bundan kaynaklanan iklim değişikliği doğal kaynakların sürdürülebilirliği açısından önemli sorunlara neden olmaktadır. Bu çalışmada Türkiye’nin batısında yer alan Ege Denizi kıyısındaki 9 meteoroloji gözlem istasyonuna ait 43 yıllık sıcaklık, yağış, buharlaşma gibi meteorolojik parametreler ile aynı bölgede yer alan ve Ege Denizine dökülen Bakırçay nehrine ait 17 yıllık veri seti kullanılmıştır. İklim parametreleri ile nehir akış hızına ait değişim noktalarının belirlenmesi için Pettitt değişim noktası analizi, eğilimlerin belirlendiği trend analizleri için Box-Jenkins yöntemi ve ARIMA modeli, bu parametreler arasındaki ilişkileri belirlemek için ise Kendall’s Tau ve Spearman’s rho korelasyon testleri kullanılmıştır. Pettitt testi sonucu sıcaklık, buharlaşma ve yağış miktarları için değişim yılları sırasıyla 1997, 1993 ve 1993 iken Bakırçay nehrinin akış hızı için ise 2008 olarak belirlenmiştir. Gerçekleştirilen trend analizleri sonucunda sıcaklık ve buharlaşma miktarında artış; yağış miktarı ve nehir akış hızında ise azalış olduğu tespit edilmiştir. Ancak bu parametrelerin yıllara göre değişimi ile iklim parametreleri ve nehir akış hızı arasındaki korelasyonların istatistiksel olarak önemsiz olduğu belirlenmiştir (p>0.05). Sonuç olarak iklim değişikliğinin nehir akış hızları üzerine olan etkilerinin değişken olabileceği, küresel ısınmanın nehir sistemleri üzerine etkilerinin belirlenmesinde antropojenik etkiler, coğrafi konum, tarımsal faaliyetler, yerleşim yerleri ve nüfus yoğunluğu gibi birçok faktörün de dikkate alınması gerektiği düşünülmektedir. Ayrıca iklim değişikliğinin nehirlerin hidrolojik süreçleri üzerine olan etkilerinin değerlendirilmesinde bölgeye ve amaca uygun değerlendirme modellerinin kullanılması ve özelleştirilmiş yönetim stratejilerinin geliştirilmesi önerilmektedir.
Keywords : İklim Değişikliği, Nehir Akış Hızı, Trend Analizi, Değişim Noktası Analizi, Bakırçay