Cumhuriyet’in İlk Yıllarında Eğitimde Teftiş: “Bir Müfettiş Nasıl Hareket Etmeli?” Teftiş Rehberi Örneği

Authors : Ahmet KARAGÖZOĞLU, Nazike KARAGÖZOĞLU

Pages : 1-22

View : 75 | Download : 138

Publication Date : 2023-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bir eğitim kurum veya kuruluşunun önceden belirlenen amaçlara ulaşacak şekilde çalışıp çalışmadığını, amaçlara ne derece ulaşıldığını, varsa amaçlardan sapmaları tespit etmek, ihtiyaç duyanlara gerekli yardımları yapmak için teftişe ihtiyaç vardır. Teftişin nasıl yapıldığı, hangi ölçütlere göre teftişin yapılması gerektiği, teftişi yapacak kurum ve kişilerin özellikleri geçmişten günümüze dönemin şartlarına bağlı olarak değişmiştir. Bu çalışmanın kapsamını Cumhuriyet Dönemi’nin ilk yıllarında okul ve kurs teftişine yönelik bir rehber olarak hazırlanmış olan “Bir Müfettiş Nasıl Hareket Etmeli?” adlı teftiş rehberi oluşturmaktadır. 1340 insert ignore into journalissuearticles values(1924); tarihli bu rehber Dersaadet, Matbaa-i Amire tarafından basılmıştır. Bu çalışmanın amacı Osmanlı Türkçesiyle teftiş rehberi olarak yazılmış bir belgeyi günümüz Türkçesine çevirerek, rehberin içeriğinden hareketle Cumhuriyet’in ilk yıllarında ilkokullarda yapılan teftişin özelliklerini ortaya koymak, günümüz eğitim denetimi uygulamalarına olan yansımalarını tartışmaktır. Nitel araştırma yaklaşımı benimsenerek gerçekleştirilen araştırmanın verileri doküman incelemesi yoluyla elde edilmiştir. 25 sayfadan oluşan teftiş rehberinin incelenmesi sonucunda, okulun yakın çevresi, fiziki özellikleri, sınıf içi ve sınıf dışı eğitim-öğretim hizmetleri, öğretmen özellikleri, öğretmenlerin özlük işleri, soruşturma gibi tüm eğitim faaliyetlerinin teftişi sırasında dikkat edilmesi gereken hususların açık ve anlaşılır bir şekilde sorular yoluyla verildiği belirlenmiştir. Kurtuluş Mücadelesi yıllarında yaşanan sıkıntılara rağmen eğitime ve eğitim hizmetlerinin denetimine önem verilmiş, rehberler aracılığıyla denetimde keyfiliğin önüne geçilmesi hedeflenmiştir. Geçmişte hazırlanmış bu rehberler günümüz denetim sisteminin de alt yapısını oluşturmuştur. Günümüz teftiş rehberlerinde de benzer konuların yer aldığı görülmüştür.
Keywords : Cumhuriyet Dönemi, Teftiş, Müfettiş, Teftiş Rehberi