Türkiye’de Uygulanan Kamusal Emeklilik (Yaşlılık Sigortası) Düzenlemelerinin Tarihsel Gelişimi

Authors : Furkan Erdoğmuş, Hacer Simay Karaalporhan

Pages : 43-67

View : 134 | Download : 145

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Emeklilik, bireylerin çalışma yaşamlarının çeşitli fizyolojik ve psikolojik etmenlerin etkisiyle sona ererek işgücü piyasasından ayrılmaları ve ekonomik olarak pasif hale geldiği yaşam evresini ifade etmektedir. Bireylerin emeklilik dönemine geçişinde yaş sınırı, sigortalılık süresi, prim ödeme gün sayısı gibi yasal düzenlemelerle birlikte biyolojik eksenli fiziksel yetersizlikler ve psikolojik faktörler etkili olmaktadır. Emekliliğe geçişte etkili olan tüm bu faktörlerin emeklilik düzenleme ve uygulamalarının tasarlanması ve hayata geçirilmesinde bir bütün olarak düşünülmesi ekonomik ve sosyal yaşamın sürdürülebilirliği açısından önem arz etmektedir. Özellikle demografik özellikler, ekonomik yapı ve endüstri özellikleri gibi alanlar emekliliğe ilişkin yasal ve kurumsal işleyişin planlanmasında dikkate alınması gereken en önemli sosyoekonomik göstergeleri belirtmektedir. Günümüzde tüm dünyada gözlemlenen demografik değişimler sonucu ortaya çıkan küresel yaşlanma eğilimi Türkiye’yi de etkilemektedir. Dünya Bankası verilerine göre, Türkiye’de 2024 yılında %9,2 olan yaşlı nüfusun, 2050 yılında %21,1’e ulaşacağı tahmin edilmektedir. Türkiye, kamusal emeklilik (yaşlılık sigortası) bağlamında hemen hemen 80 yıllık bir tecrübeye sahiptir. Bu tecrübe, Türkiye’nin yıllar içerisinde emekliliğe yönelik çeşitli yasal düzenlemelerin hayata geçirilmesiyle ortaya çıkmaktadır. Bu bakımdan Türkiye’de çeşitli dönemlerde farklı içeriklere sahip emeklilik düzenleme ve uygulamalarının hayata geçirildiği gözlemlenmektedir. Bu çalışmanın amacı Türkiye’de uygulanan kamusal emeklilik (yaşlılık sigortası) düzenlemelerinin tarihsel gelişimini incelemek ve emeklilik sistemindeki değişimlerin sosyal ve ekonomik etkileşim çerçevesinde değerlendirmektir.
Keywords : Yaşlılık, Emeklilik, Türk Emeklilik Sistemi