Tecdîd Anlatıları: ‘Müceddid-i Elf-i Sâni’ Olarak Ahmed Sirhindî

Authors : Mehmet ATALAY

Pages : 71-85

View : 14 | Download : 12

Publication Date : 2015-10-08

Article Type : Other Papers

Abstract :Çevirinin Özeti Ahmed Sirhindî (ö. 1034/1624) İslâm dünyasında en fazla tanınan Hint-Pakistan kökenli mutasavvıftır.  Bu makale; Ahmed Sirhindî’nin bir âlim ve sûfî olarak yüksek konum ve itibarını hem kendisinin hem de takipçilerinin yazılı eserlerine dayanarak incelemektedir. Bu makalede , Sirhindî’nin daha önce hiç örneği olmayan ve onu Nakşbendiyye-Müceddidiyye yolunun (791/1389 yılında Buhâra’da vefat etmiş Behâüddin Nakşbend ile birlikte) ‘diğer kurucusu’ haline getiren ‘ikinci bin yılın müceddidi’ (‘müceddid-i elf-i sâni’) unvânını nasıl ihraz ettiği konusu öncelikle ele alınacaktır. Bizzat Sirhindî, Gavs (büyük yardımcı) Abdülkādir Geylânî’nin (vef. 561/1166) ruhâniyetinin yardımıyla nasıl Ferd (yegâne) olma konumunu ihraz ettiğini açıklamaktadır. Abdülkādir Geylâni’nin mânevî kuvvet ve ruhâniyetiyle Sirhindî, ‘asılların aslı’na ulaşmıştır.  Sonrasında makale, –Sirhindî’nin ‘ikinci bin yılın müceddidi’ unvanının, takip eden iki asır içinde ortaya çıkması ve tedâvül etmesi dolayısıyla– tasavvufî literatürün tartışmalı boyutlarını ve evliyâ menkıbelerine ilişkin kısımlarını keşfetmeye çalışmaktadır. Tasavvufî literatürün evliyâ menkıbelerine ilişkin kısımları Sirhindî’nin konumunu giderek artan bir şekilde yüceltirken diğer kaynaklar onu sadece on birinci/on yedinci yüzyılın müceddidi olarak takdim etmektedir. Anahtar Kelimeler: Ahmed Sirhindî, Tecdîd, Müceddid-i Elf-i Sânî.
Keywords : Ahmed Sirhindî, Tecdîd, Müceddid i Elf i Sânî