Tarihsel Süreçte Vilayet Meclis-i Umumileri Ve Çankırı Örneği Üzerine Bir Değerlendirme

Authors : Gönül Türkan Demir

Pages : 59-86

View : 18 | Download : 11

Publication Date : 2014-12-01

Article Type : Other Papers

Abstract :Yerel yönetimlerin çalışma şekilleri, hem ülkenin hem de vilayetin durumunun anlaşılabilmesi açısından çok önemlidir. Vilayet Genel Meclisleri ilk olarak Osmanlı Devletinde oluşturulmuş, Cumhuriyet döneminde de varlığına devam etmiştir. Zaman içerisinde üye sayılarında, yetki ve sorumluluklarında değişiklikler yapılmıştır. Osmanlı Devleti döneminde, “danışma meclisi” özelliğinde olan bu meclisler, Cumhuriyet döneminde daha etkin hale getirilmiştir. Merkezi yönetimin ülkenin her yerinde uygulanabilmesi için bu meclisler oldukça önemli işler yapmışlardır. Merkezden gelen emirlerin vilayetlerde uygulanmasını sağlamışlar, ayrıca vilayetin eğitim, sağlık, nüfus, ziraat hizmetlerinin gerektiği gibi yapılmasını sağlamışlardır. Çalışmamızda Tanzimat Döneminden Cumhuriyet Dönemine kadar Osmanlı Devletinin mahalli idare yapılanması hakkında açıklamalar yapılmıştır. Vilayet Meclis-i Umumileri ile ilgili verilen bilgilerin ardından, Çankırı Vilayet-i Meclis-i Umumisi örneği incelenerek bu meclislerin önemi açıklanmaya çalışılmıştır. Çankırı adlı yerel gazetede bulunan görüşme metinlerinden yola çıkarak meclisin çalışma sistemi anlaşılmaya çalışılmıştır.Çankırı gazetesi yedi yıl süre ile yayınlanmış olup, çalışmamızda, Çankırı Kamil Rıfkı Urga Araştırma Merkezi Arşivinde bulunan 1926 – 1928 yılları arasında yayınlanmış olan 22 nüsha kullanılmıştır. Bu nüshalarda yer alan Vilayet Meclis-i Umumisi görüşme metinlerinin incelenmesi üzerine, Maarif, Nüfus Memurları ve Müfettişleri, Sağlık, Ziraat, Matbaa ve Genel konuların ön plana çıktığı tespit edilmiştir. Bu konu başlıkları altında yapılan görüşmeler hem Çankırı Vilayet Meclis-i Umumisinin çalışma tarzının hem de Çankırı’nın o dönemdeki sosyal yapısının anlaşılması açısından önem arz etmektedir. Bunlara ilave olarak çalışmamızda adı geçen mecliste yer almış olan Çankırı eşrafının o dönemde öne çıkan isimleri de yer almaktadır. Vali başkanlığında toplanan bu meclisin üyeleri arasında merkezden katılanların yanında, kazalardan gelenlerinde olduğu görülmektedir. Çalışmamızın Çankırı yerel tarihi ile ilgili yapılan çalışmalara katkı sağlaması beklenmektedir.
Keywords : Çankırı, İl Genel Meclisi, Yerel Yönetim, Çankırı Gazetesi