Çankırı’da Yârân Sohbetlerinin Edebî Cephesi yahut Yârân Edebiyatı

Authors : Ömer ÇAKIR

Pages : 151-20

View : 18 | Download : 11

Publication Date : 2018-06-01

Article Type : Other Papers

Abstract :Türk kültüründe özellikle kış aylarına mahsus olmak üzere yapılan çeşitli sohbet toplantıları bulunmaktadır. Anadolu’nun değişik yörelerinde bunlara çeşitli adlar verilmektedir. Bu sohbetlerden Çankırı’ya mahsus olanına “sohbet âlemi” veya günümüzdeki yaygın adıyla “yârân sohbeti” denilmektedir. Yârân sohbetlerinde çeşitli meslek gruplarından genç-yaşlı bir kısım erkekler kendi aralarında eğlenmekte ve hoşça vakit geçirmektedir. Ancak hemen belirtmek gerekir ki bu sohbetlere katılanlar hem eğlenmekte hem de birbirlerini eğitmektedir. Çünkü Çankırı yârân sohbetleri özellikle gençler için bir eğitim işlevi görür ve adeta bir bakıma okul olur. O sebepledir ki şu söz bu meclisler için adeta bir vecize haline gelmiştir: Kız anadan öğrenir sofra düzmeyi/ Oğlan babadan öğrenir sohbet gezmeyi. Ayrıca, müzik ve edebiyat bu sohbetlerin vazgeçilmez unsurları arasında yer almaktadır. Söylenen türküler, maniler, bilmeceler ve tekerlemeler ile oynanan orta oyunları yârân sohbetlerinde edebî bir cephenin de olduğunu göstermektedir. Bu yazıda söz konusu sohbetlere mahsus edebî ürünlerin “yârân edebiyatı” olarak nitelendirilebileceği teklif edilmiş ve eserler bu bağlamda ele alınmıştır.
Keywords : Türk kültürü, Sohbet, Yârân sohbeti, Yârân edebiyatı, Türk edebiyatı, Çankırı