Ergenlerin Algıladıkları Anne Baba Tutumlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Authors : Doğan SUBAŞI, Ayşe ÖĞRETİR ÖZÇELİK

Pages : 25-47

View : 20 | Download : 13

Publication Date : 2019-07-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Ergenlerin algıladıkları anne baba tutumlarının çeşitli değişkenler bakımından incelenmesini amaç edinen bu çalışma; 2017-2018 eğitim öğretim yılında Çankırı il merkezinde bulunan liselerde öğrenim gören 245’i erkek 359’u kız toplam 604 ergen ile yürütülmüştür. Veriler araştırmacı tarafından geliştirilen kişisel bilgi formu ile Sümer ve Güngör (1999) tarafından geliştirilen Çocuk Yetiştirme Tutumları Ölçeği yardımıyla toplanmıştır. Veriler SPSS paket programı aracılığıyla frekans, yüzdelik, ortalama gibi betimsel metotlar ile tek yönlü varyans analizi, “t” testi ve Tukey testi kullanılarak incelenmiştir. Anne ve babalık stillerinin anne ve baba için ayrı ayrı değerlendirildiği bu araştırmada Maccoby ve Martin (1983) tarafından ifade edilen duyarlılık ve talepkârlık boyutları ve bu boyutların çaprazlanmasından ortaya çıkan açıklayıcı otoriter, izin verici-şımartan, otoriter ve izin verici-ihmalkâr anne babalık biçimlerinin incelemesi gerçekleştirilmiştir. Steinberg ve arkadaşları (1994) duyarlılık boyutunun anne - babanın kabul ve ilgisini; talepkârlık boyutunun ise anne babanın kontrolünü ifade ettiğini belirtmektedirler. Anne babalık biçimlerine baktığımızda açıklayıcı - otoriter biçim kontrol ve talep ile kabul ve duyarlılık yüksek olduğu; izin verici-şımartan biçim kabul ve duyarlılığın yüksek ancak talep ve kontrolün düşük olduğu; otoriter anne babalık kabul ve duyarlılığın düşük, talep ve kontrolün yüksek olduğu; izin verici-ihmalkâr biçim ise talep ve kontrol ile kabul ve duyarlılığın düşük düzeyde olduğu yetiştirme biçimini ifade etmektedir. Araştırma sonuçlarına göre cinsiyet, gelir durumu, okul türü, okuldan memnuniyet, annenin öğrenim durumu, başarı durumu, kardeş sayısı, sınıf düzeyi gibi etkenlerin anne ve/veya baba tutumunu anlamlı şekilde farklılaştırdığı bulunmuştur. Bu bulgular, araştırmalar ve incelemeler doğrultusunda tartışılarak önerilerde bulunulmuştur.
Keywords : Anne baba tutumları, ergen, lise, çocuk, yetiştirme, stil