Kütüphaneler ve Sürdürülebilirlik İlişkisi: Genel Bir Değerlendirme

Authors : Mehmet Ali AKKAYA, Zarife YILDIRIM

Pages : 18-46

View : 19 | Download : 45

Publication Date : 2020-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :“Sürdürülebilir” sözcüğü, günümüzün en çok tekrarlanan ve önem atfedilen kavramlarından biridir. Genellikle “sürdürülebilirlik” biçimi ile kullanılan sözcüğün sahip olduğu bu ilişkisel anlam derinliğinin asıl nedeni, insanoğlunun sınır kabul etmeyen tüketim alışkanlığının evrensel bir kültüre dönüşmesi, aşırı tüketimin ise yaşamsal öneme sahip her türden kaynağın yok olması noktasında geleceğimizi tehdit edecek ölçüde risk oluşturduğunun farkına varılmaya başlanmasıdır. Yalnız bugünü değil, insanlığın geleceğini de tehdit eden bu riskin ulaşabileceği boyutlar konusunda bazıları bilimsel verilerle ortaya konan senaryolar ülkeleri, kurumları, sivil toplum örgütlerini, bireyleri sürdürülebilirlik ve ifade ettikleri konusunda daha duyarlı hale getirmiştir. Buna bağlı olarak kendini insanlığın geleceği konusunda sorumlu gören ülke, kişi ve kurumlar sürdürülebilirliği tüm yönleri ile tartışmaya ve sürdürülebilirlik adına ilkeler ve ölçütler geliştirme çabasına girişmişlerdir. Yeni bin yıl ile birlikte söz konusu çabalar ve başarısı toplumsal duyarlılık göstergesi olarak görülmeye başlanmış, hatta toplumsal saygınlık aracına dönüşmüştür. Bu bağlamda üstlendikleri misyonla ve gelecek kuşaklara yönelik bilgi odaklı kültürel sorumlulukları ile bir toplumun sahip olduğu en önemli kurumlardan biri olarak kütüphanelerin de sürdürülebilirlik kavramının dışında kalması beklenemez. Kütüphaneler de sahip oldukları unsurlar, sundukları hizmetler ve üstlendikleri kültürel sorumluluklar bağlamında kurumsal sürdürülebilirliği dikkate almalı ve çalışmalarını bu doğrultuda yürütmeye özen göstermelidir. Zira bu gereklilik hem kurumsal varlığın devamlılığı ve toplumsal kabulü, hem de sunulan hizmetlerin önemi ve yaşama katacaklarının değeri açısından son derece önemlidir. Bu çalışmada, literatüre bağlı olarak sürdürülebilirlik kavramının temel ilkeleri tespit edilerek bunların kütüphane dünyasıyla ilişkilendirmesinin yapılması ve sürdürülebilirlik-kütüphane ilişkisine genel bir bakış açısı kazandırılması amaçlanmıştır. Çalışmada literatür analizi yapılarak ve betimleme yönteminden yararlanılarak önce kuramsal bir çerçeve ortaya konmuş, ardından sürdürülebilirlik kavramı kütüphane ve hizmetleri alanı ile ilişkilendirme yapılarak söz konusu ilişki bağlamında birtakım saptamalarda bulunulmuştur. Sağlayacağı farkındalıkla, toplumsal bir kurum olan kütüphaneler açısından sürdürülebilirliğin ifade ettiği anlam ve önem ile kütüphanelerin temel unsurları ve yürüttükleri hizmetler çerçevesinde sürdürülebilirlik ölçütlerini nasıl sağlayabileceklerini oraya koyma noktasında üstleneceği rehberlik ve uyandıracağı dikkat, çalışmanın nihai çıktısı olacaktır.
Keywords : Sürdürülebilirlik, Kurumsal sürdürülebilirlik