30 Ekim 1918’den Ocak 1921’e Teşkilat, Tensîkât ve İcraatlarıyla Türk Jandarması

Authors : İsmail EFE

Pages : 583-602

View : 14 | Download : 15

Publication Date : 2016-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Türk devlet teşkilatına jandarma adı tarihte ilk defa, 15 Nisan 1880’de kabul edilen nizamname ile girdi. 21 Temmuz 1914’de sabit ve seyyar jandarma olarak iki kısma ayrılan jandarma birlikleri, Birinci Dünya Savaşı yıllarında çeşitli görevler için farklı birlikler şeklinde teşkilatlandırıldı. Mondros Mütarekesi, bütün Osmanlı askeri kuvvetinin terhisini emrettiğinden, çaresizlik içinde bulunan Osmanlı Genelkurmayı, elinde jandarma adı altında silahlı bir güç bulundurma çabası içine girdi. Buna karşı İtilaf Devletleri mümessilleri mevcut jandarmayı ya tamamen tasfiye etmek ya da kendi denetimleri altına almak istiyordu. Zaten Sevr Antlaşması hükümleri de bunu açıkça ortaya koymaktadır. Bütün umudunu jandarmaya bağlamış olan hükümet, 15 Mart 1919 tarihli kararname ile jandarmayı Dâhiliye Nezareti’ne bağladı. 23 Nisan 1920’de Büyük Millet Meclisi’nin açılmasından sonra kurulan BMM Hükümeti, iç güvenliği sağlayabilmek için Milli Savunma Bakanlığı bünyesinde Umum Jandarma Kumandanlığı’nı kurdu. Böylece aynı anda biri İstanbul Hükümeti, diğeri TBMM Hükümeti emrinde iki Umum Jandarma Komutanlığı bulunuyordu. TBMM İcra Vekilleri Heyeti, 26 Mayıs 1920’de Milli Müdafaa Vekâleti’ne bağlı olmak üzere süvari ve piyadeden oluşan “Seyyar Jandarma Müfrezeleri”ni kurdu. İç asayişi tek elden idare etmek isteyen TBMM Hükümeti, 12 Aralık 1920 tarihinde Umum Jandarma Kumandanlığı ile Emniyet-i Umumiye Müdüriyeti’ni birleştirerek, Dâhiliye Vekâleti’ne bağlı bir İnzibat Umum Müdürlüğü kurdu.
Keywords : Türk Jandarması, Jandarma Teşkilatı, İstanbul Hükümeti İdaresinde Jandarma, TBMM Hükümeti Dönemi Jandarma