Türkiye’de Tasarruf, Yatırım, Cari Açık ve Büyüme: 1980-2014 Dönemi Üzerine Bir Nedensellik İlişkisi Analizi

Authors : Ayşe DURGUN KAYGISIZ, Dilek GÖZE KAYA, Levent KÖSEKAHYAOĞLU

Pages : 273-300

View : 17 | Download : 11

Publication Date : 2016-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Ekonomideki iç dengenin sağlanabilmesi için yatırım tasarruf eşitliğinin sağlanması gerekmektedir. Fakat ülkemizde tasarruf miktarı, yatırımların altında kalmakta ve tasarruf açığı ortaya çıkmaktadır. Böyle bir durumda tasarruf miktarındaki yetersizliği giderebilmek için dış kaynak kullanımına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu durumda yerli paranın değerlenmesine yol açarak, ülkenin rekabet gücünü düşürmekte ve cari açık oranını arttırmaktadır. Ayrıca bu durum ülkenin dışa bağımlılığını ve dışa açıklığını arttırarak krizlere karşı duyarlılığını yükseltmektedir.Çalışmamızda Türkiye’nin makro değişkenlerinden olan cari denge, tasarruflar, yatırımlar ve büyüme arasındaki ilişki analiz edilmiştir. Yapılan çalışmanın ekonometrik analiz kısmında 1980-2014 yılları arasındaki yıllık veriler kullanılarak bahsi geçen serilerin GSYH’ya oranları alınmıştır. Seriler arasındaki nedensellik ilişkisine bakılmadan önce Phillips Peron birim kök analizi yapılarak serilerin durağanlığı test edilmiştir. Buna göre büyüme ve cari denge serileri seviyede durağan iken, tasarruf ve yatırım serileri birinci farkında durağan hale gelmektedir. Farklı seviyelerde durağan olan değişkenler için Toda-Yamamoto, aynı seviyede durağan olanlar için standart Granger Nedensellik analizi uygulanmıştır. Elde ettiğimiz sonuçlarımıza göre büyüme, tasarruf ve yatırımlar arasında herhangi bir nedensellik ilişkisi tespit edilmemiştir. Buna karşın büyüme, tasarruf ve yatırımlardan cari dengeye doğru tek yönlü nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir. Elde ettiğimiz bulgular, Türkiye’de cari açığın yüksek büyüme dönemlerinde hızla arttığı tezini desteklemektedir.
Keywords : Tasarruf, yatırım, cari açık, büyüme, nedensellik analizi