Çok Partili Hayata Girilirken Halkın Cumhuriyet Halk Partisi’nden Kopuşuna Dair Bir Rapor

Authors : İsmet ÜZEN, Mehmet Şah ÖZCAN

Pages : 43-66

View : 19 | Download : 8

Publication Date : 2017-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :1924’te Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası ve 1930’da Serbest Cumhuriyet Fırkası deneyimlerinin başarısızlıkla sonuçlanması, Türkiye’nin çok partili bir düzene henüz hazır olmadığını ortaya çıkarmıştır. Takip eden dönemde, karar vericiler arzu edilen projelerin başarılabilmesi adına ülkenin daha güçlü bir siyasal iktidar anlayışı içinde idare edilmesini gerekli görmüşlerdir. Bu sebeple Türkiye, 1930’lardan 1945’lere kadar, çok partili sistemin tüm yetki ve sorumluluklarını kendi üzerine almış olan Cumhuriyet Halk Partisi tarafından tek parti idaresi altında yönetilmiştir. Türkiye’de çok partili düzenin kurulması ise ancak sistem değişikliği için gerekli ortamın oluşmasından sonra mümkün olabilmiştir. Bu çalışmada, Cumhuriyet Halk Partisi Tokat Milletvekili Ali Galip Pekel’in, Partinin Kayseri Bölge Müfettişi olarak görev yaptığı dönemde kaleme almış olduğu raporu incelenmiştir. Galip Pekel, Kayseri ve Niğde illerinde yapmış olduğu incelemeler neticesinde hazırladığı raporunda, vatandaşların çok partili sisteme geçiş evresinde CHP’den uzaklaşmasına sebebiyet veren hoşnutsuzlukları ve bu hoşnutsuzlukları ortadan kaldırabilecek çözüm önerilerini ortaya koymuştur. Bu bağlamda çalışmanın, bahsi geçen dönemin daha iyi anlaşılması hususunda katkı sağlaması umulmaktadır.
Keywords : Cumhuriyet Halk Partisi, Tek Partili Dönem, Ali Galip Pekel, Çok Partili Dönem, Müfettişlik Raporu