Kant’ın Estetik Eleştirisini “Yaşam Duygusu” Bağlamında Yeniden Değerlendirmek

Authors : Feyza Şule GÜNGÖR

Pages : 70-87

View : 15 | Download : 12

Publication Date : 2018-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Kant Yargı Gücünün Eleştirisi ile estetiği ilk kez kendi içsel amacına ve yasasına sahip bir alan olarak sistematize etmiştir. Kant’ın müdahalesine kadar “iyi ve doğru” ile aynı düzlemde kabul edilen güzel, insan hayatının kuramsal ve pratik alanlarının sınırlarında gezinen bir kavram olmaktan çıkmış ve salt estetik bir kavram haline gelmiştir. Kant estetik alanda a priori olanı aramak ve estetiği bilişsel ya da ahlaki alanlardan ayırmak için onu nitelik, nicelik, ereksellik ve kiplik kategorilerine göre çözümlemiştir. Beğeni yargısının doğasını ortaya koyan bu dört adım, kendinden önceki estetik anlayışlarıyla bir tür hesaplaşmadır. Bu dört kategorinin değerlendirilmesinde, üzerinde genellikle pek durulmayan ancak yaşamın estetize edilmesi açısından çok önemli bulduğumuz yaşam duygusu [Lebensgefühl] kavramını öne çıkarmayı amaçlıyoruz. Yaşam duygusu, insanın bedeninin ve ruhunun eyleme kudretini artıran veya azaltan bir güçtür. Bu çalışmada beğeni yargısının doğasının ortaya çıkarılmasında liste gibi iş gören bu dört kategorinin yaşam duygusuyla bağlantısını araştıracak ve estetikle temellenen bu duygunun yaşam açısından önemini sorgulamaya çalışacağız.
Keywords : Kant, estetik, güzel, beğeni yargısı, kategoriler, yaşam duygusu