SÜNNETİN KUR’AN’I NESHİ MESELESİNE HADİSÇİLERİN YAKLAŞIMI: ÖRNEKLER ÇERÇEVESİNDE BİR İNCELEME

Authors : Muhammet Ali ASAR

Pages : 48-78

View : 16 | Download : 9

Publication Date : 2020-11-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Kur’an-ı Kerîm’de ve hadislerde geçmekle birlikte, bir hükmün kaldırılması yerine yeni bir hüküm getirilmesi anlamında ilk defa İmam Şâfiî (ö. 204/820) tarafından literatüre kaydedilen nesh meselesi, daha sonraki süreçte hadis, tefsir ve fıkıh usûlü ilimlerinin önemli bir konusu haline gelmiştir. Nesh konusu İslam bilginleri tarafından Kur’an’ın Kur’an’ı neshi, Kur’an’ın sünneti neshi, sünnetin sünneti neshi ve sünnetin Kur’an’ı neshi şeklinde kategorize edilmektedir. Bunlardan sünnetin Kur’an’ı neshi konusu tartışmaların yoğunlaştığı alan olarak görülmektedir. Sünnetin Kur’an’ı nesh edebileceğini iddia edenler, bu iddialarını ispat sadedinde bazı hadisleri delil olarak sunmaktadır. Bu makalede, sünnetin Kur’an’ı nesh ettiğini iddia edenlerin ittifakla delil olarak sundukları bazı rivâyetlerin sened ve metin açısından değerlendirilmesi yapılmakta, bu rivâyetler çerçevesinde hadisçilerin sünnetin Kur’an’ı nesh etmesine ilişkin yaklaşımı irdelenmektedir. Bu çerçevede şu somut soruların da cevabı aranmaktadır: “Hadisçiler, sıhhat açısından bu rivâyetleri nasıl değerlendirmektedir?”, “Hadisçiler, bu rivâyetler bağlamında Kur’an sünnet ilişkisini nesh üzerine mi inşa etmiştir? Yoksa sünnetin Kur’an’ı beyanı çerçevesinde mi bu rivâyetleri yorumlamışlardır?” “Hadisçiler, sünnetin Kur’an’ı nesh etmesine kabul veya red açısından nasıl yaklaşmaktadır?” Hadisçiler, söz konusu rivâyetlerin Kur’an’ı nesh ettiği kanaatini taşımamaktadır. Onlara göre bu rivâyetler Kur’an’ın mücmelini beyan etmekte, Kur’an’ın hükümlerini teyit, tahsis ve takyid etmektedir.
Keywords : Hadis, sünnet, Kur'an, nesih, rivâyet