İlkokullar İçin Akran Zorbalığı Önleme Modülünün Tanıtımı / Introduction of the Prevention of Peer Bullying Module for Primary Schools

Authors : Özlem Yeşim ÖZBEK, Pervin Oya TANERİ

Pages : 55-87

Doi:10.54558/jiss.995077

View : 21 | Download : 13

Publication Date : 2022-04-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç: Tüm dünyada özellikle ilkokul çocukları arasında yadsınamayacak bir sorun olan akran zorbalığı okul temelli programlarla önlenebilmektedir. Bu çalışmada ilkokullar için geliştirilen bibliyoterapi ve yaratıcı drama temelli akran zorbalığı müdahale programı tanıtılmıştır. Öğrenci merkezli ve tematik olan öğretim programı ilerlemeci felsefeye dayanmaktadır. Yöntem: Programın içeriği zorbalık davranışının ortaya çıkması ile ilişkilendirilen dört tema (duygular, farklılıklar, zorbalık ve mültecilik) etrafında şekillendirilmiştir. Hedef kitlesi zorbalığın üç aktörü (zorba, kurban ve izleyici/tanık) olan programda, ilkokulun dört sınıf düzeyi için her bir temaya uygun olarak seçilen resimli hikâye kitapları kullanılarak bibliyoterapi temelli ders planları hazırlanmıştır. Program her sınıf düzeyi için haftalık iki ders saati olmak üzere 4 oturum olarak planlanmıştır. Bibliyoterapi temelli ders planlarında yaratıcı drama, grup çalışması, tartışma gibi tekniklerin ve dijital eğitim platformlarının kullanılması gibi öğrencilerin aktif katılımını gerektiren çeşitli etkinliklere yer verilmiştir. Programın pilot uygulaması 2019-2020 eğitim öğretin yılının sonbahar döneminde Çankırı ilinde iki ilkokulda, toplam 590 öğrenci ile yapılmıştır. Bulgular: Öğretmenlerle yapılan görüşmeler, programın öğrencilerde farkındalık yaratma ve zorbalıkla baş etme konusunda yeni çözümler bulmalarına yardımcı olduğunu göstermiştir. Sonuç: Programın uzun süreli etkilerinin izlenmesi için daha büyük gruplarla ve daha uzun sürede denenmesi gerekmektedir. Özgünlük: Türkiye’de ilkokul düzeyinde geliştirilmiş bibliyoterapi’ye dayalı ilk akran zorbalığını önleme programıdır.
Keywords : Akran zorbalığı, yaratıcı drama, bibliyoterapi, çocuk edebiyatı, zorbalığı önleyici program