DERLEME SÖZLÜĞÜ’NDE “KURU YEMİŞ, ÇEREZ” ANLAMINDA KULLANILAN KELİMELER

Authors : Zahide OKUN PARLAR

Pages : 21-32

View : 21 | Download : 15

Publication Date : 2016-06-01

Article Type : Other Papers

Abstract :Anadolu’da eğlencelik yiyecek olarak tüketilmesi yanında misafirlere ikram edilen kuru yemiş/çerez; doğum, düğün, nişan, kına gibi özel zamanlarda sevinçleri paylaşma, bereket, muhabbet vb. göstergesi olarak kullanılmaktadır. Özel günlerde dağıtılması, baştan aşağı saçılması veya hediye olarak gönderilmesi yanında çocuklara eğlenmeleri için verilmesi de söz konusudur. İkramlık ve hediye olarak sunulan çerezler içerdiği çerez türlerine göre sosyal statü simgesi bile olabilmektedir. Tüm bunlar dikkate alındığında çerezin Anadolu insanın sosyal hayatında bir kültür öğesi olduğu söylenebilir. Bu bakımdan çerez ile ilgili kelimeler üzerine yapılacak çalışmalar sayesinde özel günlerle ilgili âdetler, çerezlerin tüketilme usulü ve zamanı, yazın yapılıp kışın tüketilen yiyecekler gibi birçok kültürel unsur tespit edilmiş olacaktır. Bu çalışmada, Derleme Sözlüğü esas alınarak Anadolu ağızlarında çerez/kuru yemiş için kullanılan kelimeler tespit edilip incelenmiştir. Tespit edilen 99 kelime kullanım yerlerine göre sınıflandırılmıştır. Ayrıca Anadolu ağızları ile standart Türkiye Türkçesinde çerez/kuru yemiş kavramlarının kullanımı karşılaştırtılmış ve Anadolu ağızlarında çerezin anlam ve içerik bakımından çok daha geniş kapsama sahip olduğu tespit edilmiştir.
Keywords : Kuru yemiş ve çerez, Derleme Sözlüğü, Anadolu ağızları, kültür unsuru olarak çerez