1645 NUMARALI ŞER'İYYE SİCİLİ'NE GÖRE BALIKESİR'DE EŞKIYALIK HAREKETLERİ

Authors : Burcunur MUTLU

Pages : 114-138

Doi:10.30804/cesmicihan.841372

View : 20 | Download : 11

Publication Date : 2021-06-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Tarih boyunca sadece belirli bir bölgede ve zamanda olmayıp fırsatı ve şartları oluştuğunda birçok nedenin bir araya gelmesiyle ortaya çıkıp yaygınlaşan eşkıyalık hareketlerine Osmanlı Devleti de sahne olmuştur. Eşkıyalık faaliyetini gerçekleştiren eşkıyalar bulundukları bölgedeki gerek zulüm ve ta‘addileri gerekse şekavet ve fesatlarıyla halkın mal, can güvenliğini tehdit edip asayişi bozmuşlardır. Bu sebeple eşkıya devlet için çözüm getirilmesi gereken bir unsur olmuştur. Dönemin kayıtlarına yansıyan eşkıyalıkla devletin baş etme sürecini şer‘iyye sicillerinden de izlemek mümkündür. Araştırmanın ana kaynağı olan 1645 Numaralı Şer‘iyye Sicili’nde de eşkıyalıkla ilgili Balıkesir Kazası’na ait kayıtlar mevcuttur. Söz konusu sicil 1667-1676 yıllarını kapsamakta olup konu ve tarih sırasına önem verilmeden düzensiz ve karışık olarak tutulmuştur. İncelenen sicildeki eşkıyalık ile ilgili kayıtlar ise 1672-1676 yılları arasındadır. Bu çalışmada 1645 Numaralı Şer‘iyye Sicili’nin incelenmesi neticesinde tespit edilen Balıkesir’de eşkıyalık faaliyetlerinde bulunan eşkıya, haramzâde, kuttâu’t-tarîk -yol kesen-, kapusuz levendât, levendâne tâ’ifesi, suhte, ehl-i örf, ehl-i şer‘ zümresinin eşkıyalık faaliyetleri ile reâyâya zulümleri ve merkezi yönetimin bunlar karşısındaki tavrı 1645 Numaralı Şer‘iyye Sicili çerçevesinde incelenip konu ile ilgili araştırma inceleme eserlerden yararlanılmıştır.
Keywords : Osmanlı Devleti, Şer'iyye Sicili, Balıkesir, Eşkıya