HAYAL İLE GERÇEK ARASINDA TİMBUKTU İMGESİ

Authors : Arif DEMİRER

Pages : 131-144

Doi:10.30804/cesmicihan.1115788

View : 18 | Download : 9

Publication Date : 2022-06-26

Article Type : Research Paper

Abstract :Sahra çölünün güney kıyısında kurulmuş olan Timbuktu, mevcut fiziki gerçekliği ve efsanevi yönüyle iki farklı imgeye sahiptir. Mansa Musa’nın hac yolcuğu sırasında Kahire’de yüklü miktarda altın dağıtması Sahra altı Afrika’sına büyük bir ün kazandırmış, bölge Avrupalıların ilgisini çekmeye başlamıştır. Dikkatlerin üzerine en çok yoğunlaştığı şehir ise Timbuktu olmuştur. Mayorkalı Abraham Cresques tarafından İspanya kralı için çizilen Katalan Atlası’nda, Mansa Musa elinde altın küre ile birlikte Timbuktu’nun yanı başında tasvir edilmiştir. Timbuktu kazandığı bu ünle birlikte tüccarları ve âlimleri de kendine çekerek büyüyüp gelişmiştir. Şehrin ticari gelişimi efsanevi ününü de artırmış Timbuktu’ya ulaşmanın Batı Afrika altın kaynaklarına ulaşmak olacağı düşünülmüştür. Avrupalılar hem kuzeyden Sahra çölü üzerinden hem de güneyden Gine kıyılarından Timbuktu’ya ulaşmanın bir yolunu aramışlardır. Şehre ulaşarak burası hakkında bilgi getirecek olan kişiye verilmek üzere ödüller konulup cemiyetler kurmuşlardır. Bu çalışmamızda Avrupalı kâşiflerin Timbuktu’ya ulaşma serüvenlerini ve şehre ulaştıklarındaki ilk izlenimlerini ele alacağız. Ayrıca Timbuktu’nun efsanevi yönünü nasıl oluşturduğu, uzun yıllar nasıl koruduğu, ne gibi gerçekliklerden esinlendiği, hangi deyim ve sözlere kaynaklık ettiği gibi sorulara yanıt arayacağız.
Keywords : Timbuktu, Timbuktu Algısı, Mansa Musa, Afrikanın Avrupalı Kâşifleri, Afrika Altını