TÜRKÜLERE YANSIYAN YÖNLERİYLE ASKERLİK SİSTEMİ

Authors : Neslihan Huri YİĞİT

Pages : 2-32

Doi:10.30804/cesmicihan.1208238

View : 16 | Download : 11

Publication Date : 2022-12-23

Article Type : Research Paper

Abstract :Askerlik, Türk milleti için peygamber ocağı sayılan, erkekler için asıl hayatın başladığı, öncesi ve sonrasıyla önemli bir eşik kabul edilen önemli bir olgudur. Her ne kadar askere gitmek ve asker olmak erkekler nezdinde yaşanan bir durum gibi görünse de, dolaylı olarak aile kurumunu, kadınları insert ignore into journalissuearticles values(anne, eş, evlat, kardeş gibi); ve toplumsal yapıyı da etkileyen bir forma sahiptir. Erkeğin iş gücü olarak aileden uzaklaşması, kadınların hasretliği ve gurbeti duygusal olarak babaya, abiye göre daha derinden yaşaması ve yansıtması, toplumun askerliğini yapan ile yapmamış olana bakışı insert ignore into journalissuearticles values(iş verme, evlenme, olgunlaşma/erginlenme bakımından); gibi olgular askerlik etrafında şekillenen durumlardan sadece birazıdır. Askerlik ile toplumsal yapı arasındaki bu etkileşim, askerliğin hukuki statüsü dışında folklorik bir dünyanın meydana gelmesine de aracılık etmiştir. Bu dünyanın en geniş yansımasını “türkü” formuyla yakılmış ezgilerde bulmak mümkündür. Bu çalışmada türkü metinlerinden yola çıkarak askerlik olgusu, şu başlıklar etrafında irdelenecektir: Askere gitme ve asker gönderme aşamasında yaşananlar, askerlik süresince yaşananlar, asker tarafından ve ailesi tarafından çekilen hasretin ifade edilişi, geride kalanlarca askerlik kurumuna dair yakınmaların türkülere yansıması, gurur kaynağı olarak Mehmetçiğin ve vatanın türkülere yansıması, şehitlik mertebesi ile ilgili türküler, askerlikle ilgili terimlerin türkülere yansıması. Eldeki verilerin genişliği dikkate alınarak çalışma TRT repertuarına kayıtlı türkülerle sınırlandırılmıştır.
Keywords : Türkü, Askerlik, Sözlü Tarih, Şehitlik, Ağıt