Bir arınma aracı olarak müzik: Aristoteles örneği

Authors : Tufan Çötok, Onur Kabil, Nesrin Akıncı Çötok

Pages : 16-25

Doi:10.31811/ojomus.1610237

View : 36 | Download : 28

Publication Date : 2025-01-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Aristoteles, müziği felsefi bağlamda ele alarak onun insan üzerindeki etkilerini ve işlevlerini derinlemesine incelemiştir. Her ne kadar müzik, Aristoteles’in bilim sınıflandırmasında doğrudan bir bilim dalı olarak yer almasa da poetik bilimler kapsamında değerlendirilebilir. Ona göre müzik, taklit (mīmēsis) yoluyla duyguları etkileyen ve insan karakterini şekillendiren bir araçtır. Aristoteles, müziğin üç temel işlevini vurgular: eğlence ve dinlenme, erdem kazandırma ve serbest zaman etkinliklerine katkı sağlama. Bu bağlamda müzik, sadece haz veren bir uğraş değil, aynı zamanda ahlaki ve eğitsel bir araçtır. Müziğin doğası üzerine yaptığı analizlerde Aristoteles, müziğin haz verici, taklit edici ve karakteri etkileyici özelliklerini öne çıkarır. Müzik, ritim ve ezgiler aracılığıyla cesaret, öfke ve ölçülülük gibi duyguları taklit eder ve dinleyicinin ruhunda değişim yaratır. Bu nedenle, müzik eğitimi bireylerin erdemli bir yaşam sürmesine katkıda bulunur. Aristoteles, müzik eğitiminin gençlere makul bir düzeyde verilmesi gerektiğini, ancak profesyonel düzeyde icra edilmesinin özgür bireylere uygun olmadığını savunur. Aristoteles’in müzikle ilgili en dikkat çekici görüşlerinden biri, onun bir arınma (katharsis) aracı olarak işlev görmesidir. Poetika’da tragedyanın korku ve acıma yoluyla duyguları arındırdığı gibi, müzik de benzer bir şekilde bireylerin duygusal ve ruhsal arınmasını sağlar. Bu arınma, sadece bireysel değil, toplumsal düzeyde de önemlidir. Aristoteles, müziğin insan ruhunu etkileyerek erdemli bir yaşamın temelini oluşturduğunu ve bu nedenle eğitimde yer alması gerektiğini belirtir. Böylece müzik hem haz hem de ahlaki gelişim açısından vazgeçilmez bir araç olarak konumlanır.
Keywords : arınma, müzik, Aristoteles, taklit