Çağdaş Türk müziği bestecilerinden Cemal Reşit Rey “Gemiciler Kalkalım” adlı eserin seslendirilmesine yönelik alıştırmalar

Authors : Varol Çiçek

Pages : 353-368

Doi:10.31811/ojomus.1641433

View : 37 | Download : 42

Publication Date : 2025-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Cumhuriyet Dönemi ilk kuşak bestecilerinden biri olan ve aynı zamanda Türk Beşleri arasında yer alan Cemal Reşit Rey (1904-1985), hem besteci hem de eğitimci kimliğiyle Türk müzik kültürüne pek çok hizmet vermiştir. Çalışmada, Cemal Reşit Rey’in hem biyografisine hem de bestecinin Piyano için On Halk Türküsü adlı çalışmasından “Gemiciler Kalkalım” adlı türkünün makamsal ve armonik analizine yer verilmiştir. Türk müziğinde Segâh makam dizisine göre yazılmış olan eserin, makamsal, melodik, ritmik, armonik ve form analizi yapılmıştır. Aksak ritimde ve Segâh makamında olan “Gemiciler Kalkalım” adlı eserin armonik analizi yapılıp akorları tespit edildikten sonra, Türk müziğinde çok seslendirilmesine yönelik akor dizileri ve esere hazırlık aşamasında kullanılmak üzere aynı makamda ve aksak ritimli alıştırmalara yer verilmiştir. Araştırma, durum tespitine dayanan nitel bir araştırmadır. Veriler toplanmasında, doküman analizine dayalı yöntem kullanılmıştır. Araştırmanın sonuç bölümünde, “Gemiciler Kalkalım” adlı türkünün piyano düzenlemesini çalmaya hazırlık bağlamında makam dizileri, aksak ritimli eşlik örnekleri ve örnek alıştırmaların kullanımına yönelik bilgilere yer verilmiştir. Böylece, çalışmanın, makamsal dizilerde yazılmış olan çağdaş Türk müziği piyano eserleri icrası öncesinde, form, armonik, makamsal yapı gibi unsurların incelenmesinin, icra açısından oldukça önem arz ettiği söylenebilir. Ayrıca, eserlere bir ön hazırlık bağlamında örnek oluşturması ve farklı makamdaki eserler için de benzer çalışmaların yapılması bakımından alana katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Keywords : Cemal Reşit Rey, armonik analiz, Segâh makam dizisi, dörtlü armoni, On Halk Türküsü