Kurgusal Nitelikli Çocuk Kitaplarında ve Öğrenci Algılarında Kötü Karakterler

Authors : Bilge Destegüloğlu

Pages : 46-75

Doi:10.47935/ceded.1498037

View : 71 | Download : 63

Publication Date : 2024-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Araştırma, kurgusal nitelikli çocuk kitaplarında bulunan kötülerin nasıl göründüğünü ve ortaokul öğrencilerinin kötüler ile ilgili görüşlerini tespit edebilmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışma, nitel araştırma yöntemlerinden olgu bilim (fenomenoloji) deseniyle kurgulanmıştır. İncelenecek dokümanlar belirlenirken yazar ve yayınevi çeşitliğine dikkat edilmiştir. Bunun yanında ortaokul öğrencileri kolay ulaşılabilir örnekleme yöntemiyle belirlenerek öğrencilere yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Ortaokul öğrencilerin kötü karakterler ile ilgili görüşlerine alabilmek amacıyla oluşturulan görüşme formunda, öğrencilerden hikâye yazmaları, kötüyü tanımlamaları ve kötüyü resmetmeleri istenmiştir. Bu kapsamda çocuk kitaplarında kötü karakterlere ilişkin görünümler, “fiziksel özelliklere ilişkin görünümler, davranışlara ilişkin görünümler, lakaplara ilişkin görünümler ve mesleklerine ilişkin görünümler” şeklinde çeşitli kategoriler altında şekillendirilmiştir. Eserlerin incelenmesine ek olarak ortaokul öğrencilerinin kötü karakterlere ait düşüncelerini tespit etmek adına uygulanan yarı yapılandırılmış formlar aracılığıyla öğrenilip değerlendirilmiştir. Elde edilen sonuçlar dâhilinde kötü karakterler betimlenirken çocuk kitaplarının kimi stereotipler barındırdığı gözlemlenmiştir. Çalışmada yer alan öğrencilerin kötü karakter algıları ile incelenen kitaplarda kötü olarak betimlenen karakterlerin görünümlerinde benzerlikler dikkat çekmektedir.
Keywords : Çocuk kitapları, ortaokul öğrencileri, karakter, kötü karakter