Türkiye`de Çiğ Süt Fiyatları ile Süt Yemi Fiyatları Arasındaki Nedensellik İlişkisinin Toda-Yamamoto Testi ile Belirlenmesi

Authors : Kaan KAPLAN, Adnan ÇİÇEK

Pages : 336-345

Doi:10.33202/comuagri.1149442

View : 12 | Download : 9

Publication Date : 2022-12-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada, Türkiye’de çiğ süt fiyatları ile süt yemi fiyatları arasındaki nedensellik ilişkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Nedensellik ilişkisinin belirlenmesinde Toda-Yamamoto Testi kullanılmıştır. Araştırma materyalini Ocak 2008 – Aralık 2021 tarihleri arasındaki çiğ süt fiyatları ve süt yemi fiyatlarına ilişkin 168 aylık veri seti oluşturmaktadır. Araştırma sonuçlarına göre süt yemi fiyatlarından çiğ süt fiyatlarına doğru %10 düzeyinde, çiğ süt fiyatlarından süt yemi fiyatlarına doğru ise %5 düzeyinde nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir. Serilerin birim kök sınaması yapılmıştır ve her iki değişkenin düzeyde birim kök içerdiği, birinci farklarında ise birim kökün ortadan kalktığı belirlenmiştir. Serilerde optimal gecikme uzunluğu 2 ay olarak belirlenmiştir. Fiyat serileri değişen varyans ve otokorelasyon barındırmamaktadır. Tüm bu sonuçlara göre çiğ süt fiyatları ile süt yemi fiyatları arasında bir nedensellik ilişkisinden söz edilebilir. Ürün ve girdi fiyatlarının birbirini etkilemesinde beklenen sonuç, girdi fiyatlarının artması halinde bunun ürün fiyatlarına yansıması şeklindedir. Süt üretiminde çok sayıda yetiştiricinin olması nedeniyle, yem fiyatlarındaki artışlar karşısında süt fiyatlarının %10 anlamlılık düzeyinde tepki verdiği ve bu tepkinin Ulusal Süt Konseyi’nin tavsiye süt fiyatlarını artırması sonucu oluştuğu söylenebilir. Süt fiyatlarındaki artışlar karşısında ise süt yemi fiyatlarında %5 anlamlılık düzeyinde bir nedenselliğe sahip olması, yem üreticilerinin daha örgütlü bir yapıda olmalarından kaynaklandığı ifade edilebilir.
Keywords : Toda Yamamoto, Nedensellik, Çiğ Süt Fiyatı, Süt Yemi Fiyatı